
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,951 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,387 |
مطالعه ی تطبیقی- تحلیلی محوطه ی گچ سنگی گتوند بر اساس مدارک سفالی | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقاله 3، دوره 9، شماره 20، خرداد 1398، صفحه 37-54 اصل مقاله (1.26 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nbsh.2019.14130.1618 | ||
نویسنده | ||
حسن درخشی* | ||
استادیار گروه باستانشناسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر | ||
چکیده | ||
سفال در جایگاه چونان مادهی فرهنگی، مدرک مهمی برای دستیابی به گاهنگاری و شناخت دورههای استقراری در هر محوطهی باستانی است. یکی از محوطههای مهم و شاخص از نظر دادههای فرهنگی، بهویژه یافتههای سفالی، محوطهی گچسنگی شهرستان گتوند است. این محوطه در شمال دشت شوشان و در کنار رودخانهی کارون است. در راستای کاوش آموزشی محوطه، مقادیری سفال در بررسی سطحی و محدودهی کارگاه I و گمانههای آن گردآوری و مبنای پژوهشی بر بنیاد چند پرسش گردید. پرسشهای اصلی مطرح در این پژوهش عبارتند از: 1-گونههای شاخص سفالی از چه نوع و منقش به چه طرحهایی است؛ 2- این گونهها به کدام فازها تعلق دارد؟ در ضمن، بررسی تحلیلی وضعیت و جایگاه محوطه در بین محوطههای دشت شوشان مسألهی دیگر این پژوهش است. برای رسیدن به پاسخهای مستدل 86 قطعه سفال شاخص انتخاب شد و با روش تطبیقی-تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که بیشترین سفالها از گونهی دهانهباز مانند کاسهها و لیوانها است. غیر از تعداد انگشتشمار که دارای نقوش حیوانی، مابقی منقش به طرحهای هندسی است و از منظر زمانی متعلق به فازهای شوشان میانی و متأخر است. بهعبارتی از منظر گاهنگاری سفالی میتوان گفت: این زیستگاه در اواخر هزارهی ششم و اوایل هزارهی پنجم قبلازمیلاد (شوشان میانی) شکل گرفته بود؛ مسألهای که در بررسیهای پیشین باستانشناسانی چون هنری رایت (1969) این فاز زمانی در محوطه شناسایی نشده بود. این محوطه بیوقفه از زمان شکلگیری در فاز مذکور تا واپسین دوران آغازشهرنشینی محل سکونت بوده است. همچنین مطالعه و مقایسهی سبکی و تکنیکی سفالهای شاخص نشان میدهد، صرفنظر از استمرار برخی گونهها، به تناسب تغییر و نفوذ سنت سفالی، بهویژه در شوشان جدید 1، این محوطه نیز بیتأثیر از این تحولات نبوده و روابط فرهنگی با سایر مناطق فرهنگی داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
دشت شوشان؛ محوطه ی گچ سنگی؛ گونه شناسی؛ تطبیق سفالی؛ گاهنگاری نسبی | ||
مراجع | ||
- Alizadeh, A., 2003, Excavations At Prehistoric Mound Of Chogha Bounut Khuzestan, Iran. Oriental Institute Publications 120, Chicago: Oriental Institute. - Dollfus, G., 1971, “Les fouilles a Djaffarabad de 1969 a 1971”. par. Caheiers de la De1agation archaeologique francaise en Iran (DAFI) 1: 17-162. - Dollfus, G., 1978, “Djafarabad, Djowi, Bandebal: contribution a 1’etude de la Susiane au Ve millenaire et au debut du IVe millenaire”. Paleorient 4: 141-167. - Dollfus, G., 1983a, “Tepe Djowi”. Caheiers de la De1agation archaeologique francaise en Iran (DAFI) 13: 17-131. - Delougaz, P. & Kantor, H., 1996, Chogha Mish, Volume I, The First Five Seasons of Excavations 1961-1971, Part 2: Plates, edited by Abbas Alizadeh, The oriental institute of the university of Chicago.Illinois. - Dittmann, R., 1984, Eine Randeben des Zagros in der Frijhzeit: ergebnisse des Behbahan-Zuhreh surveys. Berliner Beitrage zum Vorder Orient. Band 3. Dietrich Reimer. Berlin. - Egami, N. & Sono, T., 1962, Marvdasht II: The Excavations at Tall-I Gap 1959, The Yamakawa publishing Co.LTD.: Tokyo - Haerinck, E. & Overlaet, B., 1996, The Chalcolithic Period Parchinah and Hakalan, The Excavations in Lurestan, Pusht-ei Kuh(1965-1979). Brussels: Royal Museum of Art and History. - Hole, F.; Flannery, K. & Neely, J., 1969, Prehistory and Human Ecology of the Deh Luran Plain, An Early Village Sequence from Khzistan, Iran, Memoirs of The Museum of Anthropology University of Michigan, Number 1, ANN ARBOR - Langesdorff, A. & McCown, D. E., 1942, Tall-I Bakun A: Season of 1932. Oriental Institute Publications 54.The University of Chicago Press.Chicago. - Le Brun, A., 1971, “Les Documents Epigraphiques de L’Acropole (1969-1971)”. Caheiers de la De1agation archaeologique francaise en Iran (DAFI) 1: 235-245 & Figs - Moghaddam, A. & Miri, N., 2003, “Archaeological Research In The Mianab Plain of Lowland Susiana, Southwestern Iran”. IRAN, XL1, pp: 99-137 - Steve, M. J., & Gasche, H., 1971, L’Acropole De Suse, Memoires De La Delegation Archaeologique en Iran, Tome LXVI, paris - Wiess, H., 1976, Ceramic for Chronology: Discriminant and Cluster Analysis of Fifth Millennium ceramic Assamblages from Qabr Sheykheyn, Khuzestan. Doctoral thesis published by University Microfilms International.Ann arbor. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 458 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,306 |