
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,933 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,373 |
شواهدی از نفوذ فرهنگی حسونا به شرق زاگرس مرکزی | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقاله 1، دوره 9، شماره 20، خرداد 1398، صفحه 7-20 اصل مقاله (751.36 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nbsh.2019.18672.1915 | ||
نویسنده | ||
بهزاد بلمکی* | ||
استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان | ||
چکیده | ||
فرهنگ حسونا یکی از فرهنگهای اولیهی دوران روستانشینی زاگرس است که بعد از کشف محوطهی حسونا بهعنوان یک شاخص برای این دوران مطرح گردید. این فرهنگ ابتدا در نواحی شمالی بینالنهرین و سپس در مناطق دیگری نظیر ترکیه و شمالغرب ایران یافت گردید. از شروع لایهی II حسونا سفال جدید آشپزخانهای بهنام سینیهای پوستکنی یافت شد که بهدلیل کاربردی بودن بهگونهای گسترده در مناطقی بیرون از مرزهای فرهنگ حسونا نیز دیده شد. این سفال بزرگ و مسطح دارای کف مقعر و لبههایی با شیب ملایم به خارج و سطح داخلی پوشیده از برجستگی یا شیارهای عمیق و یا سوراخدار است. پس از اینکه در دشتهای همدان نیز با چنین نمونههایی برخورد شد که شباهتهای زیادی با اینگونه سفالها داشت، با روش پژوهش کتابخانهای و میدانی با رویکرد توصیفی-تحلیل و با طرح پرسشهایی دربارهی شیوه ارتباط شرق زاگرسمرکزی با بینالنهرین و اینکه اساساً از لحاظ زیستمحیطی این دشتها میتواند منجر به ایجاد الگوی خاص فرهنگی متأثر از فرهنگ حسونا شود؟ این پژوهش شکلگرفت و با رویکردی بومشناختی، با فرض اینکه تشابهات فرهنگی ایران و بینالنهرین، حداقل در نشانههای عمومی، از مشابهتهای زیستمحیطی تأثیر پذیرفته و اینکه تغییرات فرهنگی در واکنش به تغییرات روابط بومشناختی خود را نشان میدهد، ادامه یافت. وجود این نمونههای مشابه در دشتهای همدان، میتواند شواهدی از نفوذ فرهنگی آن در حدود هشت سدهی بعد در منطقهی شرق زاگرسمرکزی باشد و این درحالیست که شواهد این نفوذ در مناطق مرکزی و غربیتر زاگرسمرکزی کمتر دیده شده و با یافتشدن نمونههای دیگری در مناطق شرقیتر و شمالیتر استان همدان این بحث شکلگرفت که میتوان یک مسیر منحنی بزرگ از شمال غرب ایران بهسمت نواحی مرکزیتر و سپس غرب ایران برای جابهجایی این تکنیک ساخت سفال پیشنهاد داد. | ||
کلیدواژهها | ||
حسونا؛ سفال سینی پوست کنی؛ دشت همدان؛ دوره ی مس و سنگ؛ شرق زاگرس مرکزی | ||
مراجع | ||
- Bader, N. O., 1993, “Tell Maghzaliyah: An early neolithic site in Northern Iraq”. In: Yoffee and Dark, pp 41-54. - Balmaki, B. & Niknami, K. A., 2012, “Survey of New Discovered Chalcolithic Sites in Northern Hillside of Alvand Mountains (Eastern Central Zagros Mountains)”. Researcher, 4 (10), pp 23-8. - Kirkbride, D., 1972, “Umm Dabaghiyah 1971: A Preliminary Report. An Early Ceramic Farming Settlement in Marginal North Central Jazira”, Iraq, Vol. 34, No. 1 (Spring, 1972), pp. 3-15. - Henrickson. E. F., 1985, “An updated chronology of the Central Zagros chalcolithic”, Iran XXIII, pp 63-108. - Levine, L., & Young, T. C., 1986, A sumary of the ceramic assemblages of the central western zagros from the middle Neolithic to the late third millenium B.C. Colloques Internationaux CNRS, Paris. - Roaf, M., 1990, Cultural atlas of mesopotamia and the ancient near east, Equinox (Oxford), p 43. - Stein, G., 1998, “Southeast Anatolia before the Uruk expansion: preliminary report on the 1997 excavations at Hacinebi, Turkey”, Anatolica (24): 143-193. - Lloyd, S. & Safar, F., 1945, “Robert J. Braidwood, Tell Hassuna Excavations by the Iraq Government Directorate General of Antiquities in 1943 and 1944”, Journal of Near Eastern Studies, 4, (4): 255-289. - Matthews, R., 2000, The early prehistory of Mesopotamia 500,000 to 4,500 B.C., Subartu V, Turnhout. - Swiny, S., 1975, “Survey in Northwest Iran 1971”, East and West: 25, pp77-96 . - Tekin, H., 2005, “Hakemi Use: a new discovery regarding the northern distribution of Hassunan/Samarran pottery in the Near East”. Antiquity 79 (303). Article No. 79008 - Voigt, M. M., 1983, Hajji Firuz Tepe, Iran: The Neolithic settlement. The University Museum. University of Pennsylvania. - Young.T. C., 1969, Excavation at Godin Tepe, first progress report, Royal Ontario Museum. - Young.T. C., & Levine, L., 1974, Excavation at Godin project. Second Progress Report, Royal Ontario Museum. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,014 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,845 |