
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,052 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,296,988 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,139,830 |
بررسی و تحلیل شگرد احتجاج در کلمات قصار امام علی(ع) | ||
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
مقاله 3، دوره 7، شماره 25، خرداد 1398، صفحه 41-60 اصل مقاله (655.74 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2019.13815.1854 | ||
نویسندگان | ||
علی نجفی ایوکی* 1؛ منصوره طالبیان2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان | ||
چکیده | ||
کاربردشناختی زبان، در جهت ایجاد انگیزه ارتباطی معین بین طرفین به بررسی کلام میان متکلم و مخاطب میپردازد و از جمله جریانهایی است که در علم زبانشناسی نوین از جایگاه ویژهای برخوردار است. در این میان «احتجاج» فرایندی ارتباطی- زبانی است که متکلم در راستای تغییر نگرش و دیدگاههای مخاطب آن را به کار میگیرد و در جهت اهداف موردنظر، اندیشهی وی را به تکاپو وامیدارد و در این فرایند از فنون و شیوههای گوناگونی بهره میگیرد. در این جستار نگارندگان برآنند تا قابلیت شگرد احتجاج را در برخی از کلمات قصار امام علی(ع) واکاوی و تحلیل نمایند و در پایان جدول و نموداری از فراوانی استراتژیهایی که با جنبه احتجاجی در کل کلمات قصار بهکار گرفته شده ارائه دهند. نتایج پژوهش نشان از آن دارد که امام علی(ع) با حفظ قوانین تطور زبان، در جهت اقناع و متقاعدسازی مخاطب خویش، از انواع استراتژیهای زبانی - بلاغی بهره برده و بهصورت هنرمندانه، مفاهیم اخلاقی، عبادی، اعتقادی، اجتماعی و تربیتی موردنظر خویش را در قالب مناسبترین واژگان مطرح مینماید. دیگر اینکه گاه در کلام حضرت(ع) درهمتنیدگی استراتژیهای زبانی و بلاغی دیده میشود که نمایانگر توانش زبانی و کاربردشناختی وی است. | ||
کلیدواژهها | ||
امام علی(ع)؛ نهجالبلاغه؛ گفتمان؛ احتجاج؛ استراتژیهای زبانی و بلاغی | ||
مراجع | ||
- ابن منظور الإفریقی المصری، ابوالفضل جمالالدین محمد بن مکرم. (1994). لسان العرب. لبنان: دار الصادر. - ابنهشام الأنصاری، جمالالدین أبومحمد. (1983). شرح قطرالندى و بل الصدى. تحقیق: محمد محی الدین عبدالحمید. مصر: الشرکة المتحدةللتوزیع. - ابوالعدوس، یوسف. (1997). الإستعارة فی النقد الأدبی الحدیث: الأبعاد المعرفیة والجمال. عمان: منشورات الأهلیة. - اعراب، حبیب. (2001). «الحجاج والاستدلال الحجاجی عناصر استقصاء نظری»، مجلة عالم الفکر، شماره 1، دوره 3، 97-138. - الباهی، حسان. (2004). الحوار ومنهجیة التفکیر النقدی. إفریقیا الشرق: الدار البیضاء. - بوزناشة، نورالدین. (2010). «الحجاج فی الدرس اللغوی الغربی»، مجلة علوم إنسانیة. شماره 24، دوره 6، 5-30. - بوقره، نعمان. (2012). الخطاب الأدبی و رهانات التأویل قراءات نصیة تداولیة حجاجیة. الأردن: عالم الکتب الحدیث للنشر و التوزیع. -جرجانی، عبدالقاهر. (2001). دلائل الإعجاز. تحقیق: عبدالحمید هنداوی. لبنان: دارالکتب العلمیة. -حسان، تمام. (2004). اللغة العربیه معناها ومبناها. قاهره: عالم الکتب. - حسن، عباس. (دت). نحو الوافی. قاهره: دارالمعارف. - درنونی، ایمان. (2013). الحجاج فی النص القرآنی؛ سوره الانبیاء نموذجاً. جامعة حاج لخضر باتنه. - دریدی، سامیه. (2011). الحجاج فی الشعر العربی بنیته واسالیبه. اردن: عالم الکتب الحدیث. -دشتی، محمد. (1384). ترجمه نهج البلاغه. قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین (ع). - الشهری، عبدالهادی بن ظافر. (2004). استراتیجیات الخطاب: مقاربة لغویة تداولیة. لبنان: دارالکتاب الجدیدالمتحدة. - صوله، عبدالله. (2006). الحجاج فی القرآن الکریم من خلال أهم خصائصه الأسلوبیة. لبنان: دار الفارابی. - طروس، محمد. (2005). النظریة الحجاجیة من خلال الدارسات البلاغیة و المنطقیة و اللسانیة. مغرب: دارالناشر للثقافة. - الطلبة، محمد سالم. (2008). الحجاج فی البلاغة المعاصرة. لیبیا: دارالکتب الجدیدة المتحدة. - العبد، محمد. (2002). «النص الحجاجی العربی؛ دارسة فی وسائل الإقناع»، مجلة فصول، شماره20، دوره5. 35-55. - العزاوی، ابوبکر. (2006). اللغة والحجاج. دار الأحمدیة للنشر. الطبعة الاولی. - العمری، محمد. (2005). البلاغة الجدیدة بین التخییل و التداول. إفریقیا الشرق: دارالبیضاء. -کرمپور، زهرا، ولی الله حسومی، حسین خاکپور. (1394). «اقناع مخاطب در نهج البلاغه». فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه، شماره9، دوره 3، 27-53. - محفوظی، سلیم. (2010). «وسائل الإقناع فی خطبة طارق بن زیاد؛ دراسة تحلیلیّة فی ضوء نظریة الحجاج»، الجزائر: جامعة الحاج الحضر، وزارة التعلیم العالی و البحث العلمی. - مکارم شیرازی، ناصر. (1390). پیام امام. قم: انتشارات امام علی بن ابی طالب. - ملکیة، غبار؛ امیزل، احمد. (2006). الحجاج فی درس الفلسفة. المغرب: إفریقا الشرق. - الناجح، عزالدین. (2011). العوامل الحجاجیة فی اللغة العربیه. تونس: مکتبة علاء الدین. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 423 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 491 |