
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,052 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,296,949 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,139,811 |
بازجست ساحتهای وجودی انسان از منظر نهجالبلاغه | ||
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
مقاله 1، دوره 6، شماره 22، شهریور 1397، صفحه 1-18 اصل مقاله (655.53 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2018.14220.1886 | ||
نویسنده | ||
نقی غیاثی* | ||
استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی همدان | ||
چکیده | ||
این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و با هدف بررسی ساحتهای وجودی انسان از منظر نهجالبلاغه نگارش یافته است. هر چند در نهجالبلاغه مطلب صریحی دربارۀ چند و چون ساحتهای وجود انسان نمییابیم، ولی مطالعۀ نهجالبلاغه نشان میدهد که علی(ع) انسان را میشناخته و از ساحتهای وجودی او آگاهی کامل داشته و در راه تربیت انسان به این ابعاد وی توجه ویژه میکرده است. براساس یافتههای این پژوهش، در منطق علی(ع) مانند قرآن کریم، انسان موجود دو ساحتی است. ساحت مادی که «عاملمولکولی» تشکیلدهندة این ساحت است و زمینهساز طبایع مختلف در انسان بهشمار میرود. ساحت فرامادی؛ این ساحت که در اثر دمیدن روح خدایی بر بعد مادی و مولکولی پدید میآید، حقیقت و تمثّل انسانی انسان را شکل میدهد و ساحت ذهنی، اندیشهای و شناختاری در انسان پدید میآید. همچنین میتوان از منظر نهجالبلاغه از دو ساحت مهم فرامادی، دیگر که بهنحوی با روح ارتباط دارند و بیانگر حقیقت وی هستند، نام برد: یکی «فطرت» است که مایۀ پیونددهندۀ انسان با خدا و قشر و لایۀ زیرین جان آدمی و سرشت او بهشمار میرود. دوم «قلب» حقیقتی متعالی و مرکزی در وجود انسان که هم کارکرد شناختی و اندیشیدن دارد و هم کارکرد احساسی و عاطفی، میتواند منشأ همۀ صفات عالی و ویژگیهای انسانی باشد چنانکه میتواند منشأ سقوط انسان و رذایل وی باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
انسان؛ ساحتهای وجودی؛ روح؛ فطرت؛ قلب | ||
مراجع | ||
- قرآنکریم. - ا.سی.یوینگ. (1383). پرسشهای بنیادین فلسفه. مترجم: محمود یوسف ثانی. تهران: حکمت. - ابنسینا، علی. (١۴٠۴). الشفاء (الطبیعیات).قم: مکتبه آیهالله المرعشیالنجفی. - --------. (1405).الشفاء(المنطق).قم: مکتبه آیهالله المرعشی النجفی. - --------. (1379). النجاه منالغرق فی بحرالضلال. ویرایش محمدتقی دانشپژوه، چاپ 2، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه. - --------. (١۴٠۴).التعلیقات. بیروت: مکتبه الاعلام الاسلامی. - ابنفارس، احمد. (1399). معجم مقاییساللغه. تحقیق: عبدالسلام محمد هارون، بیروت: دارالفکر. - ابنمنظور محمد. (1414).لسانالعرب، چاپ 3، بیروت: دارالصاد. - ارانی، تقی. (1330). پسیکولوژی (علمالروح). تهران: پیشرو. - افلاطون. (1367). دوره آثار افلاطون، ترجمه: محمدحسن لطفی و رضا کاویانی، چاپ 2، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی. - بحرانی (ابنمیثم)، علی. (1362). شرح نهجالبلاغه. چاپ 2، دفتر نشر کتاب، بیجا. - --------------. (1366). اختیار مصباحالسالکین. چاپ 1، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی. - جرجانی، میرسیدشریف. (١۴١٢). التعریفات. تهران: ناصرخسرو. - جعفری، محمدتقی. (1375). ترجمه و تفسیر نهجالبلاغه. چاپ 5، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - جوادیآملی، عبدالله. (1375). رحیقمختوم، چاپ 1، قم: اسراء. - -------------. (1379) فطرت در قرآن. چاپ 2، قم: اسراء. - جوهری، اسماعیل. (1368). الصحاح، چاپ 1، تهران: امیری. - جهامی، جیران. (1998). موسوعه مصطلحاتالفلسفه عند العرب. لبنان: مکتبه لبنان ناشرون. - حسنزاده آملی، حسن. (1379). معرفت نفس. چاپ 3، انتشارات علمی فرهنگی، تهران. - حسینیزبیدی، محمد. ( 1394و 1421). تاج العروس من جواهر القاموس. چاپ 2، کویت: مطبعه حکومه الکویت. - حسینی جلالی، محمدحسین. (1380). دراسه حولالنهجالبلاغه. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات. - خویی، حبیبالله. (1358). منهاجالبراعه فی شرح نهجالبلاغه. سیدابراهیم میانجی، چ 4، تهران: مکتبهالاسلامی. - راغباصفهانی، حسین. (بیتا). المفردات فی غریبالقرآن. بیروت: دارالمعرفه. - سرل- جانآر. (1388). ذهن، مغز و علم. مترجم: امیر دیوانی ، چاپ 2، قم: مؤسسه بوستان کتاب. - شوشتری، محمدتقی. (1376). بهجالصباغه فی شرح نهجالبلاغه. چاپ 1، تهران: مؤسسه امیرکبیر. - شیروانی، علی. (1383)ترجمه نهجالبلاغه. قم: مؤسسه انتشارات دارالعلم. - صدرالدین (شیرازی)، محمد. (1368). الحکمهالمتعالیه فی الاسفارالعقلیهالاربعه. چاپ 2، قم: مکتبه المصطفوی. - طباطبایی، محمدحسین. (1417).المیزان فی تفسیرالقرآن. چاپ 5، قم: دفتر انتشارات اسلامى. - طریحی، فخرالدین. (1375). مجمع البحرین. چاپ 3، تهران: چاپخانه حیدری. - فیومی، احمد. (1928). المصباحالمنیر. چاپ 7، قاهره: المطبعه الامیریه بالقاهره. - کاپلستون، فردریک چارلز. (1370). تاریخ فلسفه. امیر جلالالدین اعلم. چ 2، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی. - مجلسی، محمدباقر. (1403). بحارالانوار. چاپ 2، بیروت: مؤسسه الوفا. - مطهری، مرتضی. (1382). مجموعه آثار. چاپ 9، تهران: انتشارات صدر. - مفید، محمد. (1372). المسائلالسرویه. چاپ 1، قم: المؤتمرالعالمی للشیخ المفید. - مکارم شیرازی، ناصر. (1379). پیام امام امیرالمؤمنین(ع). چ 2، تهران: دارالکتبالاسلامیه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,384 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,729 |