
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,919 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,370 |
نعت مفرد و دلالتهای آن در نامههای نهجالبلاغه | ||
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
مقاله 6، دوره 6، شماره 21، خرداد 1397، صفحه 95-113 اصل مقاله (830.73 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2017.12351.1734 | ||
نویسندگان | ||
معصومه قرداشی1؛ مرضیه آباد* 2؛ حسن عبدالهی2؛ علی نوروزی3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
نعت مفرد یکی از انواع نعت است که در چهار مورد اعراب، معرفه و نکره بودن، جنس و عدد، تابع منعوت خود است. این نوع از نعت، کاربرد فراوانی در نامههای نهجالبلاغه دارد و در اغراض مختلفی ازجمله تخصیص، توضیح، مدح و ستایش، ذم و نکوهش، تأکید و ابهام بهکار میرود. هدف پژوهش پیشرو بررسی نعت مفرد و شناخت اغراض و دلالتهای آن در نامههای امیرمؤمنان علی(ع)، در نهجالبلاغه است. از اینرو پژوهش حاضر کوشیده است این اغراض و دلالتها را با روشی توصیفی- تحلیلی در نامههای نهجالبلاغه مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که دلالت «تخصیص»؛ محدود کردن دایره اشتراکات در نکرهها و دلالت «توضیح»؛ رفع احتمالات در معرفهها، بسامد بالایی در نامههای نهجالبلاغه دارد. همچنین غرض مدح و ستایش در مورد خدای متعال و پس از ذات حق بهترتیب در مورد حضرت رسول و اهلبیت و صالحین آمده است. چنانکه صفات ذم و نکوهش در مورد شیطان و هوای نفس و معاویه وارد شده است. اغراض تأکید و ابهام با کارکرد کمتری در کلام امام علیهالسلام دیده میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
نعت؛ اغراض؛ نامهها؛ نهجالبلاغه | ||
مراجع | ||
- قرآن کریم. - ابن ابی الحدید، عزالدین ابوحامد. (1340). شرح نهجالبلاغه. قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان. - ابن السراج البغدادی، ابوبکر. (1393 ق-1973 م). الأصول فی النحو. تحقیق: د. عبدالحسین الفتلی. بغداد: مطبعة سلمان الاعظمی. ج «1» و ج «2». - ابن جنی، ابوالفتح عثمان. (دون تاریخ). الخصائص. تحقیق: محمدعلی نجار. بیروت- لبنان: دار الکتاب العربی. - ابن درید، ابوبکر محمد بن حسن. (1345). جمهرة اللغة. حیدرآباد الدکن: مطبعة مجلس دائرة المعارف. - ابن رشد، محمد بن احمد. (1967). تلخیص الخطابة. تحقیق و شرح: محمد سلیم سالم. القاهره: المجلس الاعلی للشئون الاسلامیة. - ابن عصفور. (1986). المقرّب. تحقیق: أحمد عبدالستار الجواری و عبدالله الجبوری. بغداد: مطبعة العانی. - ابن فارس، احمد بن فارس بن زکریا. (1979). معجم مقاییس اللغة. المحقق: عبدالسلام محمد هارون. بیروت: دارالفکر. - ابن منظور، محمد بن مکرم. (1956). لسان العرب. بیروت: دار صادر. - ابن میثم، کمالالدین میثم بن علی. (1374). شرح نهجالبلاغه ابن میثم. مترجم: محمدرضا عطایی، جلد پنجم، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس. - ابن هشام انصاری، ابو محمد عبدالله جمالالدین. (1963). شرح قطر الندی و بلّ الصدی. الطبعة الحادیة عشرة، مصر: مطبعة السعادة. - ابن یعیش الموصلی، موفق الدین ابوالبقاء یعیش بن علی. (1422 ق-2001 م). شرح المفصل. قدم له و وضع هوامشه و فهارسه: د. امیل بدیع یعقوب، الطبعة الاولی. بیروت- لبنان: دار الکتب العلمیة. - الاسترآبادی، محمد بن حسن الرضی الدین. (1427 ق-2006 م). شرح الرضی علی الکافیة ابن الحاجب. وضع هوامشه: د. امیل یعقوب، الطبعة الاولی. بیروت – لبنان: موسسة التاریخ العربی. - انصاریان، حسین. (1379). ترجمه نهجالبلاغه. تهران: انتشارات پیام آزادی. - تفتازانی، سعدالدین. (دون تاریخ). المطول. با حواشی میر سید شریف، قم: مکتبة الداوری. - الجرجانی، عبدالقاهر. (1407 ق-1987 م). دلائل الاعجاز. حققه و قدم له: د. محمد رضوان الدایة و د. فایز الدایة، الطبعة الثانیة، مکتبة سعد الدین. - الزجاجی، ابوالقاسم عبدالرحمن بین اسحاق. (1974). اشتقاق اسماء الله. تحقیق د. عبدالحسین المبارک. نجف: مطبعة النعمان (1393 ق- 1973 م.). - الزجاجی، ابوالقاسم عبدالرحمن بین اسحاق. (1973). الإیضاح فی علل النحو. تحقیق: د. مازن المبارک. الطبعة الثانیة، بیروت: دار النفائس. - الزمخشری، جار الله ابوالقاسم محمود بن عمر. (2003). المفصل فی علم العربیة. تحقیق: فخر صالح قدارة. عمان: دار عمار. - الزمخشری، جار الله ابوالقاسم محمود بن عمر. (1422 ق-2001 م). أساس البلاغة. الطبعة الاولی، بیروت- لبنان: دار احیاء التراث العربی. - السکاکی، ابو یعقوب یوسف بم محمد بن علی. (1420 ق-2000 م.). مفتاح العلوم. حققه و قدم له و فهرسه: د. عبدالحمید هنداوی. بیروت- لبنان: دارالکتب العلمیة، الطبعة الأولی. - سیبویه، ابو بشر عمرو بن عثمان بین قنبر. (1998 م). الکتاب کتاب سیبویه. تحقیق و شرح عبدالسلام محمد هارون، الطبعة الثالثة. القاهرة: مکتبة الخانجی. - السیوطی، جلالالدین عبدالرحمن بن ابی بکر. (1998). همع الهوامع شرح جمع الجوامع من منشورات الرضی. قم: مطبعة أمیر. - طرفة بن عبد. (2003 م). دیوان طرفة بن عبد. بیروت- لبنان: دار المعرفة. - الفراهیدی، خلیل بن احمد. (1984 م). العین. تحقیق مهدی المخزومی، ابراهیم السامرائی. بغداد: دار الرشید للنشر، منشورات وزارة الثقافة و الإعلام، ج 4. - الواحدی النیسابوری، ابوالحسن علی بن احمد. (1362 ق). أسباب النزول. بیروت- لبنان. - رمضانی گیلانی، رضا. جوانه زندگی و زندگی جوان: شرح نامه 31 امام علی (ع) به امام حسن مجتبی(ع). (http://www.ghadeer.org/Book/597/97417).
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 882 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 783 |