آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,290,946 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,384 |
نقد و بررسی نظریه استقلال اخلاق کانت با تکیه بر مبانی اخلاق اسلامی در کلام امام علی(ع) | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| مقاله 5، دوره 6، شماره 21، خرداد 1397، صفحه 77-93 اصل مقاله (780.09 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2017.13977.1862 | ||
| نویسنده | ||
| محمدجواد دکامی* | ||
| استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه بوعلی سینا | ||
| چکیده | ||
| اعتقاد به تعمیمپذیری و استقلال اخلاق که از اصول اساسی نظریه اخلاقی کانت است، قرنها قبل از او به بهترین نحو ممکن، به‌وسیله امام علی(ع) تبیین شده است. با مطالعات توصیفی- تحلیلی و مقایسه سخنان امام علی(ع) با دیدگاه کانت اثبات میشود که میان این دو دیدگاه وجوه اشتراک و اختلاف زیادی وجود دارد؛ نقـصهای دیـدگاه کانت در این خصوص، در سخـنان حکیمانه امام علی(ع) دیده نمیشود: کـانت، اصل تعمـیمپذیری را صرفاً از بعد اثباتی مدنظر قرار میدهد؛ اما امام علی(ع) هر دو بعد اثباتی و سلبی را در نظر میگیرد. کانت در خصوص استقلال اخلاق از اموری مانند غایات، الگوها، امیال و امر و نهی الهی، بهشدت مطلقنگر است و در حقیقت مرتکب افراط میشود؛ اما امام علی(ع) از هرگونه افراط و تفریط در این خصوص مبرّا است. این وجه امتیاز به هدف این دو از اخلاق برمی‌گردد؛ کانت اخلاق را برای اخلاق میخواهد؛ اما امام علی(ع) اخلاق را برای تقرّب به کمال مطلق یعنی خدا. او وجود هرگونه الگوی کامل اخلاق را انکار میکند؛ اما امام علی(ع) آن را می‌پذیرد. این پژوهش ضمن اثبات فضیلت دیدگاه اخلاقی امام علی(ع) بر مکاتب بشری، الگویی برای پژوهشگران فلسفه اخلاق جهت بررسی اصول اخلاقی در کلام اولیای دین است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استقلال اخلاق؛ امام علی (ع)؛ کانت؛ امر مطلق؛ تعمیمپذیری اخلاق؛ دیگرآئینی | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - نهج‌البلاغه. - آمدی تمیمی، عبدالواحد. (1414). غررالحکم و درر الکلم. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات. - ادواردز، پل. (1378). فلسفه اخلاق. ترجمه انشاءالله رحمتی. تهران: تبیان. - اسکافی معتزلی، ابوجعفر محمد ابن عبدالله. (1374). المعیار و الموازنه. ترجمه محمود مهدوی دامغانی. تهران: نشر نی. - اسلامی، سیدحسن. (1386).«قاعده زرین در حدیث و اخلاق»، نشریه علوم حدیث. دوره 12، 33-5. - جوادی آملی، عبدالله. (1379). سیره رسول اکرم(ص) در قرآن، چاپ دوم، قم: اسراء. - جوادی، محسن. (1375). «سرشت اخلاقی دین»، نقد و نظر. سال دوم، شماره دوم 234، 249-231. - حرانى، ابن شعبه، حسن بن علی بن حسین. (1363).تحف العقول عن آل الرسول صلى الله علیه و آله، تحقیق: علی‌اکبر غفارى. قم: دفتر انتشارات اسلامى. - دکارت، رنه. (1376). گفتار در روش. ترجمه محمدعلی فروغی. ضمیمه سیر حکمت در اروپا، چاپ پنجم، تهران: انتشارات صفی علیشاه. - راس، ویلیام دیوید. (1386). نظریه اخلاقی کانت، ترجمه محمدحسین کمالینژاد. تهران: حکمت. - رحمتی، انشاءالله. (1384). «اراده اﻟﻬﻲ اﺧﻼق و اﺳﺘﻘﻼل»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ دﻳﻨﻲ. شماره 17، 84-61. - سالیوان، راجر. (1389). اخلاق در فلسفه کانت. ترجمه عزت الله فولادوند. تهران: طرح نو. - سبحانی، جعفر. (1377). حسن و قبح عقلی. به کوشش علی ربّانی گلپایگانی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی. - شاقول، محمد. (1381). «از خود آئینی تا خود-الزامی در فلسفه کانت»، مجله علمی – پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان. شماره 28 و 29، 166-147. - طه حسین. (1332). علی و بنوه، ترجمه احمد آرام. تهران: کانون نشر و پژوهش‌های اسلامی. - فرانکنا، ویلیام. کی. (1380). فلسفه اخلاق، ترجمه انشاءالله رحمتی. تهران: حکمت. - کانت، إمانوئل. (1378). درس‌های فلسفه اخلاق، ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی. تهران: نقش و نگار. - کانت، إمانوئل. (1369). بنیاد ما بعد الطبیعه اخلاق، ترجمه حمید عنایت و علی قیصری. تهران: خوارزمی. - محمدرضایی، محمد. (1379). تبیین و نقد فلسفه اخلاق کانت، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. - نوری، حسین ابن محمد. (1408).مسترک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 12، بیروت: موسسه آل البیت(ع) لِاحیاء التراث. - Kant, I. (2002). Critique of practical reason, Translated by Werner S. Pluhar, Introduction by Stephen Engstrom Hackett Publishing Company, Inc. Indianapolis/ Cambridge.
- Kant, I. (2002). Groundwork for the Metaphysics of Morals, Edited and translated by Allen W. Wood with essays by J. B. Schneewind Marcia Baron Shelly Kagan Allen W. Wood by Yale University.
- Onora, O’N. (1998). Practical Reasoning and Ethics. In Routledge Encyclopedia of Philosophy.Vol. 7. Edited by Edward Craig, 613-620. London and New York: Routledge.
- Paton, H. J. (1953). The Categorical Imperative, London, Hutchinson's university, library. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,161 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 716 |
||