Statistics
| Number of Journals | 22 |
| Number of Issues | 501 |
| Number of Articles | 5,252 |
| Article View | 9,906,545 |
| PDF Download | 6,602,423 |
Historical Mechanism of Safeguarding of Endowments in Iran | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| Article 14, Volume 7, Issue 15, March 2018, Pages 239-257 PDF (278.85 K) | ||
| DOI: 10.22084/nbsh.2018.12450.1541 | ||
| Authors | ||
| Farhad Nazari* ; Ahmad Salehi-e Kakhki | ||
| Esfahan | ||
| Abstract | ||
| There are numerous properties remained from the past. Up to now, about 34000 historical-cultural movables, immovable, intangible, natural and documentary evidences of heritage have been identified as national heritage in Iran. Also, sixty cases from them have been inscribed as the heritage of humanity in different lists globally. A noticeable part of the mentioned heritage is alive and working and some dated back to several centuries ago such as Nowrouz Celebration, Yalda Celebration, culture of Vaqf, Story-Telling and Narration, Abarqū Cypress, Sangān Cypress, the Sycamore of Maddrasseh-ye Bāghvār (Bāghvār School’s Sycamore), Masjed Jāme-ye Esfahan, Kashkān Bridge, Qanat of Gonābād County, Matting of Masjed Jāme-ye Meybod, Carpet of Sheik Safi Mausoleum, Pulpit of Masjed Jāme-ye Abyaneh, the book Al-Tafhīm by Abu Rayhān, deed of endowment of Rab‘-e Rashīdī. Approximately, another half of the ancient identified properties have been abandoned and many of them have been completely destroyed and nothing has been left for us expect a number of names that include such as palace of Shāh Abu Ishāq Injū who desired to construct a palace similar to Ctesiphon in the city of Shiraz, or Kāshamar Cypress which was cut by the order of Motevakkel, or carpet of Negarestān or Bahār-e Khosrow which was laid in Ctesiphon. What have been left for us as barren tangible properties are relics of settlements, buildings, and furniture. Nowadays, these are all considered as a part of cultural heritage that hold national trust and are significant importance in terms of scientific, historical and artistic points. At the present time, vaqf heritage constitutes a large part of the Iranian cultural heritage including immovable, movable, intangible, natural and documentary heritage. Endowments are mostly properties for public use for example mosques, schools, hospitals, orphanages, caravanserais, bazaars, public baths, water reservoirs, mills, farms, gardens, books, chandeliers, street lamps, carpets, tools and instruments. Most of endowments from the past are active and functional among which may date back to more than a millennium. In comparison with ordinary properties, endowments have been less destroyed, seized or distorted. Although many numbers of them have been wasted except their names that have been mentioned in deeds and documents. This means that vaqf heritage is survivable in spite the fact that it is susceptible of destruction. What kind of mechanism did vaqf heritage, in general, and endowments, in particular, keep safe against destruction and annihilation? Regardless of difference and diversity regarding period, geography and religion, vaqf enjoys some changeless fundamentals, and moreover, even the elements of the composition of deeds of the endowment are relatively similar. Examination of historical experiments of vaqf proves that there exist almost identical procedures in the safeguarding of the endowments and there has been no basal change through the course of time or different religious atmospheres in the said procedures. The authors of the article have tried to investigate a large number of deeds of endowments which have been mostly written in Persian language and belong to Iran. And generally speaking, except some minor differentiation, we did not find any noticeable difference in the examples under study. Finding answers to the mentioned questions would furnish us with our anscestors’ attitude and behavior toward endowments as well as their motivations to safeguard them. Such information will pave the way for more scrutiny and comparison of the past measures with the methods, basics and principles of modern times which we use to keep cultural heritage safe. This may provide us with a dialogue between “historical mechanism of endowment safeguarding” and “the basics of safeguarding of cultural heritage”. This paper aims to study and find the factors that take care of vaqf heritage and its historical mechanism. | ||
| Keywords | ||
| vaqf; vaqh heritage; Safeguarding mechanism of endowments; survival of property; repair of endowment | ||
| References | ||
|
- ابهری علی‌آباد، حمید، و رضائیان، عبدالله، 1385، «لزوم انطباق موارد جواز بیع عین موقوفه در قانون مدنی ایران با فقه اسلامی»، در: مقالات و بررسی‌ها، شماره‌ی 80، صص: 11-32. - احمدی، نزهت، 1376، «وقف‌نامه‌های بانوان در دوره‌ی صفوی»، در: وقف میراث جاویدان، شماره‌ی 19 و 20، صص: 98-103. - احمدی، نزهت، 1390، در باب اوقاف صفوی (مجموعه مقالات). تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. - افشار، ایرج، 1384، «ارتباط وقف و تاریخ»، در: وقف میراث جاویدان، شماره‌ی 50، صص: 64-71. - افشار، ایرج، 1357، «وقف‌نامه‌ی مدرسه‌ی سلطانی کاشان»، در: فرهنگ ایران‌زمین، شماره‌ی 23، صص: 95-108. - افشار، ایرج، 1389، سواد و بیاض، تهران: اساطیر، 2ج. - افشار، ایرج، شیخ‌الحکمایی، (و.) عمادالدین، 1389، اسناد معماری ایران، کتابچه‌ی املاک اینجوی فارس، دفتر دوم، مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن»، تهران. - فلسفی، نصرالله، 1369، زندگانی شاه عباس اوّل، تهران: علمی. - انزابی‌نژاد، رضا، و همکاران، 1388، بیست وقف‌نامه از خراسان، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی. - اهلرز، اکارت، 1374، «موقوفات دینی و شهر شرق اسلامی»، در: وقف میراث جاویدان، ترجمه‌ی محمدحسن ضیاء توانا و مصطفی مؤمنی، شماره‌ی 10، صص: 50-53. - ایمانیه، مجتبی، 1376، «صورت وقف‌نامه‌ی کتاب و مدرسه‌ای از دوره‌ی صفویه»، در: وقف، میراث جاویدان، شماره‌ی 19 و 20، صص: 110-112. - آذرپی، سعید، 1388، مروری بر اصطلاحات وقف، تهران: شرکت چاپ و انتشارات اسوه. - آگاهینامه، 1354، تهران: سازمان ملّی حفاظت آثار باستانی ایران، شماره‌ی 2، ص. 9. - برادران، دلاور، 1373، «فرهنگ حقوقی وقف (مشتمل بر توضیح اصطلاحات حقوقی، قواعد، موضوعات و احکام وقف و سایر اصطلاحات»، در: وقف میراث جاویدان، شماره‌ی 6، صص: 54-75. - برکت، محمد، 1382، «قدیم‌ترین وقف‌نامه در شیراز»، در: وقف میراث جاویدان، شماره‌ی 41-42، صص: 42-50. - بکائی، محمدحسین، 1377، کتاب‌شناسی وقف، تهران: معاونت فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه. - بهشتی، سیدمحمد، قیومی بیدهندی، مهرداد (و.)، 1389، فرهنگ‌نامه‌ی معماری ایران در مراجع فارسی، تهران: مؤسسه‌ی تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن»، 2ج. - پرنده، غلامرضا، 1391، کتابچه‌ی وقف؛ آنچه در مورد وقف باید بدانیم، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی. - تویسرکانی، سیداحمد، 1376، «اختلاف نظر دو فقیه هم‌عصر در یک مسأله‌ی وقفی»، در: وقف میراث جاویدان، شماره‌ی 19و 20، صص: 48-55. - جعفری، یعقوب، 1382، «بررسی فتوای ملا احمد نراقی درباره‌ی بطلان وقف اقباض و ردّیه سید شفتی بر آن»، در: وقف، میراث جاویدان، شماره‌ی 43 و 44، صص: 92-99. - جعفری ضهرندی، محمد، 1378، «تولیت وقف و مدیریت دولتی»، در: وقف میراث جاویدان، شماره‌ی 27، صص: 40-47. - جناتی، محمدابراهیم،1373، «وقف از دیدگاه مبانی اسلامی»، در: وقف میراث جاویدان، شماره‌ی 5، صص: 48-51. - حجت، مهدی، 1380، میراث‌فرهنگی در ایران، سیاست‌ها برای یک کشور اسلامی، تهران: سازمان میراث‌فرهنگی کشور. - حسنی، هاشم معروف، 1380، وصیت و وقف (و ارث زوجه و عول تعصیب در فقه اسلامی)، ترجمه‌ی عزیز فیضی، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی. - حسینی‌اشکوری، سیدصادق، 1388، اسناد موقوفات اصفهان، قم: ممع ذخائر اسلامی، 12ج. - حکمت، علی‌اصغر، 1337، نقش پارسی بر احجار هند، فهرستی از کتیبه‌ها و خطوط فارسی بر لوح سنگ‌های هندوستان، کتابفروشی ابن‌سینا، تهران. - خسروی، محمدعلی، 1384). هفت وقف‌نامه: گزیده‌ای از یکصدوهفتاد سال وقف‌نامه‌نویسی دو دوره‌ی صفوی، تهران: صائن. - خوندمیر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین، 2535، دستورالوزراء، با تصحیح و مقدمه‌ی سعید نفیسی، تهران: انتشارات اقبال. - درجی، حسن، 1390، بهینه‌سازی موقوفات؛ راز ماندگاری، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی. - رحمانی، محمد، 1379، «شخصیت حقوقی وقف»، در: وقف میراث جاویدان، شماره‌ی 30، صص: 50- 66. - رشیدالدین فضل‌الله، 1358، سوانح‌الافکار رشیدی، به‌کوشش: محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: دانشگاه تهران. - رشیدالدین فضل‌الله، 2536، وقف‌نامه ربع رشیدی، به‌کوشش: مجتبی مینوی و ایرج افشار. تهران: انجمن آثار ملّی. - رضایی، امید، 1384، «وقف‌نامه‌ی میرزاجلال‌الدین محمد حکیم جنابذی»، در: وقف، میراث جاویدان، شماره‌ی 50، صص: 56-63. - سپنتا، عبدالحسین، 1346، تاریخچه اوقاف اصفهان، اداره‌ی کل اوقاف استان اصفهان، اصفهان. - سعدی، مصلح بن عبدالله، 1393، بوستان، با تصحیح و مقدمه‌ی محمدعلی فروغی، تهران: صمد. - شاملو، ولی‌قلی بن داوودقلی، 1371-1374، قصص‌الخاقانی، تصحیح و پاورقی دکتر سیدحسن سادات‌ناصری، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، 2ج. - شهابی، علی‌اکبر، 1343، تاریخچه وقف در اسلام، تهران: اداره‌ی کل اوقاف. - شیخ‌الحکمایی، عمادالدین، 1388، اسناد معماری ایران، دفتر اول، تهران: مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن». - شیخ‌الحکمایی، عمادالدین، 1373، «معرفی قرآن خطّی مسجد جامع سمنان»، در: وقف، میراث جاویدان، شماره‌ی 5، صص: 56-57. - طراز، عبدالوهاب، 1341، «کتابچه موقوفات یزد»، به‌کوشش: ایرج افشار، در: فرهنگ ایران زمین، شماره‌ی 10، صص: 5-118. - عبدالحلیم عمر، محمد، 1389 «نظام وقف اسلامی و نظام‌های مشابه در جهان غرب»، در: وقف میراث جاویدان، ترجمه‌ی علی زاهدی، شماره‌ی 69، صص: 113-146. - عتیقی، محمد کل عبیدالله، عزالدین تونی، خالد شعیب، 1388، فرهنگ اصطلاحات وقف، ترجمه‌ی عباس اسماعیلی‌زاده، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی. - علیمحمدی اردکانی، جواد، 1386، پژوهشی در زیلوی یزد، تهران: فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران. - قائم‌مقامی، جهانگیر، 1348، یکصدوپنجاه سند تاریخی، از جلایران تا پهلوی، تهران: ستاد بزرگ ارتشتاران. - قائم مقامی، جهانگیر، 1350، مقدمه‌ای بر شناخت اسناد تاریخی، تهران: انجمن آثار ملّی. - قزوینی رازی، نصیرالدین ابوالرشید عبدالجلیل، 1358، نقض معروف به بعض مثالب النواصب فی نقض «بعض فضائح الروافض»، به‌تصحیح میرجلال‌الدین محدث، تهران: انجمن آثار ملّی. - قلی‌زاده، احد، 1387، «تحلیل نحوه ارتباط عین موقوفه با واقف و آثار آن قبل و بعد از زوال وقف در حقوق مدنی ایران»، در: مقالات و بررسی‌ها، شماره‌ی 89، صص: 99-120. - کاتوزیان، ناصر، 1379، «تحول نهاد وقف و دورنمای آینده آن»، در: مجله‌ی دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره‌ی 48، صص: 71-94. - کاتوزیان، ناصر، 1391، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران: نشر میزان. - کاتوزیان، ناصر، و عباس‌زاده، محمدهادی،1392، «حسن نیت در حقوق ایران»، در: حقوق، شماره‌ی 3، صص: 167-186. - الکبیسی، محمدعبید، 1364، احکام وقف در شریعت اسلام، ترجمه‌ی احمد صادقی گلدار، ساری: اداره کل حج و اوقاف و امور خیریه استان مازندران. - کریمیان، علی، 1378، اسناد موقوفات آستان قدس رضوی در هرات (1181-1360 هـ.ق.) تهران: سازمان اسناد ملی ایران، پژوهشکده‌ی اسناد. - کسایی، نورالله، 1363، مدارس نظامیه و تأثیرات علمی و اجتماعی آن، تهران: امیرکبیر. - مسرت، حسین، 1387، «بررسی وقف و نیکوکاری در آب‌انبارهای ایران (به‌ویژه یزد)»، در: وقف میراث جاویدان، شماره‌ی 63، صص: 60- 76. - مسرت، حسین، 1388، «وقف‌نامه‌ی آب انبار شش بادگیری یزد»، در: وقف میراث جاویدان، شماره‌ی 67، صص: 82-89. - مصاحب، غلامحسین، 1387، دایرةالمعارف فارسی، تهران: امیرکبیر. - منتجب‌الدین بدیع، علی بن احمد، 1384، عتبه‌الکتبه: مجموعه مراسلات دیوان سلطان سنجر، به‌تصحیح و اهتمام: محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران: اساطیر. - میرزا رفیعا، محمدرفیع بن حسن، 1385، دستورالملوک میرزا رفیعا، به‌کوشش و تصحیح: محمداسماعیل مارچینکوفسکی، ترجمه‌ی علی کردآبادی، با مقدمه‌ی منصور صفت‌گل، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. - نجم‌رازی، عبدالله بن محمد، 1381، مرموزات اسدی در مزمورات داوودی، مقدمه، تصحیح و تعلیقات: محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن. - نظام‌الملک‌طوسی، ابوعلی حسن بن خواجه، 2537، سیاست‌نامه، با حواشی و یادداشت‌ها و اشارات و تصحیح: علامه فقید محمد قزوینی، با تصحیح مجدد: مرتضی مدرسی، تهران: زوار. - نظیف، مجتبی، 1381، «اعتبار قصد قربت در وقف». در: وقف، میراث جاویدان، شماره‌ی 37، صص: 69-82. - لاله، هایده، 1380، «پیشنهادی برای احیا و معرفی میراث وقف و کارآمد کردن آن به‌عنوان ابزار پژوهش»، در: وقف میراث جاویدان، شماره‌ی 33 و 34، صص: 133-138. -هاشمی‌نسب، سیدمحمدمهدی، 1379، «مبانی مدیریت موقوفات در اسلام»، در: وقف میراث جاویدان، شماره‌ی 30، صص: 122-130.
- Lambton, Ann K. S., 2002, “Wakf (III in Iran)”, in: The Encyclopaedia of Islam, 2nd edition, E.J. Brill, Leiden.
| ||
|
Statistics Article View: 1,129 PDF Download: 2,672 |
||