
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,938 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,381 |
باز زنده سازی باغ نشاط شهر فیروزه بر اساس مستندات تاریخی و محیطی | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقاله 13، دوره 7، شماره 15، اسفند 1396، صفحه 219-238 اصل مقاله (1.74 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nbsh.2017.12656.1551 | ||
نویسندگان | ||
میترا خیاط مقدم* 1؛ هما ایرانی بهبهانی2؛ حسن دارابی3 | ||
1کارشناسی ارشد مهندسی طراحی محیط دانشگاه تهران | ||
2استاد گروه مهندسی طراحی محیط زیست دانشکده محیط زیست تهران | ||
3استادیار گروه مهندسی طراحی محیط زیست دانشکده محیط زیست تهران | ||
چکیده | ||
باغ ایرانی نتیجهی تعامل میانِ کُنش انسان و فضای فیزیکی و طبیعتی است که تأثیر ابعاد اجتماعی و فرهنگی یک سرزمین در آن تبلور یافته است. اهمیت باغها بهدلیل ساختار طبیعی برگرفته از اندیشه و تفکر انسان است. باغ ایرانی علاوهبر جنبهی کشاورزی و تأمین نیازهای مادی انسانها، بهصورت مجموعهای از عناصر زنده و غیرزنده تجلی مییابد که در کنار محیطی آراسته و مزین پاسخدهندهی نیازهای روحی انسانها است. باغ با ترکیب عواملی نظیرِ زمین، آب، گیاهان و... شکل میگیرد. گستردگی باغ ایرانی، موقعیت استقرار و جغرافیای محل قرارگیری و اقلیم منطقه، دورههای تاریخی و تلفیق محیط طبیعی و مصنوع و ارتباط باغ با مفاهیم عرفانی و نظم کیهانی سبب شکلگیری دیدگاههای مختلفی درزمینهی مطالعه باغ ایرانی شده است، براین اساس سه دیدگاه در جهت تفسیر باغ قابلشناسایی است: نگرش فلسفی-عرفانی، تاریخی، و فیزیکی-طبیعی. مطالعه و برخورد با آثار تاریخی، نیازمند بازنگری است و رویکردهای جدید در شناسایی آثار تاریخی ضروری بهنظر میرسد. نگرش فیزیکی-طبیعی از دریچهی جدیدی بهجنبههای طبیعی و محیطی عناصر موجود در باغ و شکلگیری و تداوم آن مینگرد. بهنظر میرسد که استفاده از نگرش فیزیکی طبیعی و ترکیب آن با روش فهرستبرداری درک معناداری از شناخت و تحلیل تاریخی باغ بهدست میدهد. آیا نگرش فیزیکی طبیعی توأم با فهرستبرداری میتواند بهشناخت و تحلیل و دستیابی به درک معنادار کمک کند. بههمین دلیل در این تحقیق با تأکید بر نگرش فیزیکی-طبیعی، با ترکیب روشهای مطالعهی باغ بر پایهی روش فهرستبرداری به مطالعهی باغ تاریخی «نشاط» پرداخته شده است، باغ نشاط شهر فیروزه در شمار باغهای تاریخی ایران و متعلق به اواخر دوران قاجار و اوایل پهلوی است که در سه کیلومتری شهر فیروزه و ۲۰ کیلومتری شهر نیشابور قرارگرفته است. هدف، باززندهسازی باغ تاریخی در راستای احیاء و حفاظت منظر تخریبشده براساس مستندات تاریخی و موقعیت منطقه و بازگرداندن آن بهچرخه زندگی است. بههمین دلیل با ترکیب روشهای مطالعهی باغ میتوان اطلاعات همهجانبه و کاملی از روند احداث، تکامل باغ و اصول حفاظت و مرمت آنها بهدست آورد. در این مطالعه فیشهای فهرستبرداری پایهی اولیهی مطالعات قرارگرفته و سایر روشها بهتناسب موضوعات و کاربردها با آن ترکیبشدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
باغ تاریخی؛ باغ ایرانی؛ نگرش فیزیکی-طبیعی؛ فهرست برداری؛ مستندات تاریخی و محیطی | ||
مراجع | ||
- اردلان، نادر، و بختیار، لاله، 1380، حس وحدت: نقش سنت در معماری ایرانی، ترجمهی حمید شاهرخ، اصفهان: نشر خاک. - ارگنجی، حسن، و برآبادی، محسن، 1380. «گزارش ثبتی باغ نشاط(تقیآباد)»، ادارهی میراث فرهنگی شهرستان نیشابور (منتشر نشده). - ایرانیبهبهانی، هما، و سلطانی، حسین، 1382، «شاخصها و ویژگیهای باغسازی دوران قاجار در تهران»، مجلهی محیطشناسی، شمارهی 30، صص: 81-99، - ایرانیبهبهانی، هما، 1392، «درآمدی به حفاظت و نگهداری باغهای تاریخی»، فصلنامهی معماری و ساختمان، شمارهی 35، صص: 125-120. - ایرانیبهبهانی، هما، و شکوهیدهکردی، ژاله، و سلطانی، رضوان، 1392، «روش شناخت و مستندسازی باغهای تاریخی ناشناختهی ایران»، مجلهی محیطشناسی، شمارهی 39، صص: 145-156. - پورتر، ایو، 1384، «باغهای بهشتی و فرشهای باغی؛ دیدار استعارهها»، ویژهنامهی همایش و نمایشگاه باغ ایرانی، مجلهی موزهها، شمارهی 41. - پیرنیا، محمدکریم، 1373، «باغهای ایرانی»، مجلهی آبادی، شمارهی 15، صص: 1-11. - جاهدی، لیلا، و سیده، نفیسه، 1393، «دو منظر مهاجر؛ بازآفرینی منظر دو باغ گورکانی در دهلی و کابل»، مجلهی منظر، شمارهی 26، صص: 11-6. - جوادی، محمدرضا، و جواهریان، فریار، 1383، باغ ایرانی حکمت کهن منظر جدید، موزهی هنرهای معاصر تهران، انتشارات موزه هنرهای معاصر تهران. - حناچی، پیروز، 1388، راهنمای مدیریت برای محوطههای میراث جهانی، نشر دانشگاه تهران. - حیدرنتاج، وحید، و منصوری، سیدامیر، 1388، «نقدی بر فرضیه الگوی چهارباغ در شکلگیری باغ ایرانی»،مجلهی باغ نظر، شمارهی 12، سال ششم/ پاییز و زمستان، صص: 17-30. - خوانساری، مهدی، مقتدر، محمدرضا، و یاوری، مینوش، 1383، باغ ایرانی، بازتابی از بهشت، انتشارات پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری. - راسخی، مجید، 1391، باغهای اسلامی معماری، طبیعت و مناظر، انتشارات روزنه. - سابتلنی، ماریا اوا، 1387 الف، «باغ ایرانی: واقعیت و خیال»، ترجمهی داود طبایی، مجلهی گلستان هنر، شمارهی 12، صص: 16-29. - سابتلنی، ماریا اوا، 1387 ب، «گلشن راز. باغ ایرانی و بیان شاعرانهی عرفان»، مجلهی گلستان هنر، شمارهی 12، صص: 34-46. - سعیدی، ایمان، و دارابی، حسن، 1393، «طراحی منظر دانشگاهی با رویکرد تابآوری در شرایط بحران آب، نمونهی موردی: دانشگاه ملایر»، مجلهی محیطشناسی، شمارهی 40، صص: 1066-1051. - شاهچراغی، آزاده، 1390، پارادایمهای پردیس: درآمدی بر بازشناسی و بازآفرینی باغ ایرانی، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران. - شیرازی، باقر آیتاللهزاده، 1382، «مجموعهی تاریخی-فرهنگی باغ عمارت مسعودیه»، مجموعهمقالات دومین کنگرهی تاریخ معماری و شهرسازی ایران، جلد پنجم، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران، صص: 93-24. - صبا، مهیندخت، 1385، باغهای ایران و کوشکهای آن، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. - عالمی، مهوش، 1383، «باغ و باغ سازی در گفتگو با مهوش عالمی»، مجلهی موزه، ویژهنامه همایش و نمایشگاه باغ ایرانی، شمارهی 41، صص: 38-45. - عالمی، مهوش، 1387، «باغهای شاهی صفوی صحنهای برای نمایش مراسم سلطنتی و حقانیت سیاسی، مجلهی گلستان هنر، شمارهی 12، صص: 48-68. - عبدی، کامیار، 1358، «شکلگیری باغ سلطنتی پاسارگاد و تأثیر آن در باغ سازی ایران»، مجلهی اثر، شمارهی 22-23، صص: 54-75. - علائی، علی، 1391، «باغ ایرانی از منظر پوپ شرح و تحلیلی بر مقاله «باغها» درمجموع سیری در هنر ایران (از دوران پیشازتاریخ تا امروز)»، فصلنامهی کیمیای هنر، شمارهی 2، صص: 65-86. - علیاحمدی، علیرضا، و غفاریان، وفا، 1382، «اصول شناخت و روش تحقیق (با نگاهی بهمطالعات تاریخی)»، فصلنامهی علمی-پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا، شمارهی 47-46، صص: 241-266 - ماجدی، حمید، امجد، حسین، و بهمنپور، هومن، 1392، «باز زندهسازی اماکن تاریخی فرهنگی (مطالعهی موردی: هتل باغ مشیرالممالک شهر یزد)»، مجلهی علوم و تکنولوژی محیط زیست، شمارهی 4، صص: 119-132. - متدین، حشمتالله، 1389، «علل پیدایش باغهای تاریخی ایران»، مجلهی باغنظر، شمارهی 15، صص: 62-51. - متینخواه، سید حمید، شامخی، تقی، خواجهالدین، جمالالدین، جعفری، محمد، و جلالیان، احمد، 1382، «ایجاد روشی برای شناسایی و ثبت سیستمهای موجود اگروفارستری مطالعهی موردی: استان کهکیلویه و بویراحمد»، مجلهی منابع طبیعی ایران، شمارهی 56، صص: 213-229. - میرفندرسکی، محمدامین، 1384، «باغ ایرانی چیست؟ باغ ایرانی کجاست؟»، مجلهی موزهها، ویژهنامهی همایش و نمایشگاه باغ ایرانی، شمارهی 41، صص: 4-13. - نعیما، غلامرضا، 1385، باغهای ایران که ایران چو باغی است خرم بهار، انتشارات پیام. - هانت، جاندیکسون، 1392، «باغ، مفهوم نخستین انسان»، مجلهی نظر، شمارهی 23، صص: 33-35. - هروی، ابونصر، 1347، ارشاد الزراعه، ترجمهی محمد مشیری، انتشارات دانشگاه تهران، گنجینه متون ایران. - AKTC., 2007, Humayun’s Tomb - Sundar Nursery - Hazrat Nizamuddin Basti, Aga Khan Trust for Culture (AKTC).
- Alemi, m., 2007, “A Catalogue of Known Gardens in Safavid Iran”, dumbarton Oaks. 1-5
- Al-Hamaiedeh, H. & Bino, M., 2010, “Effect of treated grey water reuse in irrigation on soil and plants”, Desalination, 256, 115-119.
- Amede, T., Awulachew, S. B., Matti, B. & Yitayew, M., 2014, “Managing Rainwater for Resilient Dry land Systems in Sub- Saharan Africa, Review of Evidences”, Springer, 517-540.
- Beattie, J., 2016., “Gardens at the frontier: new methodological perspectives on garden history and designed landscapes”, Studies in the History of Gardens & Designed Landscapes, 36. doi:10.1080/14601176.2015.1076665.
- Bell, S., 2012, Landscape: pattern, perception and process, Routledge.
- Carneiro, A. R. S., (2005), “The conservation of historical gardens in a multidisciplinary context: the “Cactário da Madalena”, Recife, Brazil”, City & Time 1(2).
- Conan, M., 1986, “Nature into art: gardens and landscapes in the everyday life of Ancient Rome”, The Journal of Garden History, 6(4), 348-356.
- Conan, M., 1999, “Perspectives on garden histories”, Dumbarton Oaks, 21.
- Conan, M., 2007a, “Middle East garden traditions: unity and diversity: questions, methods and resources in a multicultural perspective”, Vol 31. Dumbarton Oaks.
- Conan, M., 2007b, “Sacred gardens and landscapes: ritual and agency”, Vol. 26, Dumbarton Oaks.
- Conan, M., 2009, “Gardens and landscapes: at the hinge of tangible and intangible heritage Intangible heritage embodied”, Springer .pp. 53-78.
- Halbrooks, M. C., 2005, “The English Garden at Stan Hywet hall and gardens: interpretation, analysis, and documentation of a historic garden restoration”, HortTechnology, 15(2), -196-213.
- ICOMOS, 1981, HISTORIC GARDENS (THE FLORENCE CHARTER 1981), International Council on Monuments and Sites.
- Jacques, D., 1997, “The progress of garden archaeology”, The Journal of Garden History, 17(1), 3-10.
- Kellert, S. R., & Wilson, E. O., 1995, The biophilia hypothesis, Island Press.
- Koch, E., 1997, The Mughal Waterfront Garden. In Gardens in the Time of the Greac Muslim Empires: Theony and Desing, Attilio Petruccidi (Ed), Leiden, Newyork: E.j.Brill.
- Moynihan, E. B., 1979, Paradise as a garden: in Persia and Mughal India, Afghan Digital Libraries.
- Petruccioli, A., 1998, “Rethinking the Islamic Garden”, Transformation of Middle Eastern Natural Environment: Legacies and Lessons, ed. Jane Coppock and Joseph A. Miller. New Haven: Yale University Press,349-363.
- Petruccioli, A. E., 1997, Gardens in the time of the Great Muslim Empires: theory and design, EJ Brill. 7.
- Porteous, J. D., 2013, Environmental aesthetics: Ideas, politics and planning, Routledge.
- Safiullin, L., Bagautdinova, N. & Safiullin, N., 2015, “Historical and Cultural Heritage and Region's Economic: Case Study Central and Eastern Russia”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 188, 151-156.
- Sales, J., 1995, “Garden Restoration Past and Present”, Garden History, 23(1), 1-9
- Stronach, D., 1989, The Royal Garden at Pasargadae: Evolution and Legacy, Archaeologia Iranica et Orientalis, 1.
- Subtelny, M. E., 1986, “A taste for the intricate: The Persian poetry of the late Timurid period, Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft, 136, 56-79.
- Subtelny, M. E., 1997, “Agriculture and the Timurid Chaharbagh: The Evidence from a Medieval Persian Agricultural Manual”, Gardens in the Time of Great Muslim Empires, 110-128.
- Turner, T., 2008, Twenty Four Historic Styles of Garden Design, www.Gardenvisit.com.
- Walerzak, M., Swierk, D., Krzyzaniak, M. & Urbanski, P., 2015, “A method of analysis and valorisation of historic green space arrangements in rural areas in Poland”, Bulgarian Journal of Agricultural Science, 21(3),.
- Wegen. D. H. van., 2011, “Doing ‘Green Heritage’: towards a Theory of Conservation for Historical Gardens”, Symposium at Sypesteyn Castle, the Netherlands on 10 September 2010.
- Wells, J. C. & Baldwin, E. D., 2012, “Historic preservation, significance, and age value: A comparative phenomenology of historic Charleston and the nearby new-urbanist community of I'On”, Journal of Environmental Psychology, (4) 32, 384-400.
- Wescoat Jr, J. L., 2011, The Changing Cultural Space of Mughal Gardens, A Companion to Asian Art and Architecture, 201.
- Wohlwill, J. F., 1976, “Environmental aesthetics: The environment as a source of affect”, Human behavior and environment: Advances in theory and research, 1, 37-86. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,122 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,435 |