آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,290,910 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,366 |
بازتاب اعتقاد و باور به سحر و جادو در کاسه دعاها و مهرهای سحرآمیز (مطالعه ی موردی کاسه های منطقه ی میان رودان و خوزستان) | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| مقاله 5، دوره 7، شماره 14، آذر 1396، صفحه 79-90 اصل مقاله (737.13 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nbsh.2017.8102.1356 | ||
| نویسندگان | ||
| کتایون فکری پور* 1؛ فریبا شریفیان1؛ آزاده حیدرپور2 | ||
| 1عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور | ||
| 2عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری | ||
| چکیده | ||
| استفاده از سحر و جادو از زمان‌های کهن در میان مردمان سرزمین‌های مختلف رواج داشته و با اعتقاد به تأثیر طلسم و جادو بر رماندن و دور کردن دیوان، ارواح زیان‌کار و نیروهای شر، روشهای متفاوتی را برای استفاده از آنان به‌کار برده‌‌اند. با کشف کاسه‌های سفالین نوشته‌دار که زمان آن‌ها را در دوره‌ی ساسانیان و بین قرن 3 تا 7 م. تخمین می‌زنند؛ و با قرائت متن داخل آن‌ها که به زبان‌های آرامی، مندایی، سریانی و پهلوی بودند و همچنین با یافتن تعدادی مُهر ساسانی با مضامین و تصاویر خاص، متوجه شدند که این کاسه‌ها و مُهرها بسته به‌درخواست مشتریان دارای مضامینی مانند دفع دیوان و نیروهای مخرب از شخص و متعلقات او یا طلب شفا یا جلب محبت کسی بوده‌اند. اسم‌های خاص مشتریان، دیوان و خدایان محلی و همچنین زبان استفاده شده در آن‌ها برای پژوهشگران از اهمیت خاصی برخوردار هستند. کشفیات باستان‌شناسان، استفاده از انواع طلسم را از دوران پیش‌ازتاریخ اثبات می‌کند. استفاده از این کاسه‌ها در یک دوره‌ی زمانی خاص و در منطقه‌ی جغرافیایی محدود فرضیه‌ی تأثیر آداب و رسوم ساسانیان را در کل مناطق تحت سیطره‌ی آن‌ها قوت می‌بخشد که شامل اعتقاد به سحر و جادو و استفاده از اوراد و تعاویذ نیز بوده است. این مقاله قصد دارد به روش تاریخی-تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که دیدگاه مردم به‌خصوص در دوره‌ی ساسانیان درباره‌ی سحر و جادو چگونه بوده است و از چه شیوه‌هایی استفاده می‌کردند. کاسه‌های سفالین نوشته‌دار و مُهرهای خاصی که بر اثر کاوش‌ها کشف شده‌اند، به چه دوره‌ای تعلق دارند و به چه‌منظور استفاده می‌شدند. طرز استفاده آن‌ها به چه‌صورت بوده است. چه اطلاعاتی با مطالعه‌ی آن‌ها به‌دست خواهیم آورد و این اطلاعات چه اهمیتی دارند. در مقدمه‌ی این پژوهش ابتدا درباره‌ی سحر و جادو، مطالبی ذکر شده و کلّیاتی درباره‌ی کاسه‌دعاها و مُهرهای ساسانی آمده است. سپس در مورد کاسه‌ها و مُهرها به‌طور جداگانه و با ذکر نمونه‌ی توضیحاتی داده شده است. درواقع هدف از این پژوهش، نشان‌دادن باورها و اعتقادات مردم و روشهای به‌کار بردن سحر و جادو در دوره‌ی باستان، به‌خصوص در منطقه‌ی میان‌رودان و خوزستان است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کاسه دعا؛ جادو؛ سحر؛ مُهر | ||
| مراجع | ||
|
- بلک، جرمی و گرین، آنتونی، 1385، فرهنگ‌نامه‌ی خدایان، دیوان و نمادهای بین‌النهرین باستان، ترجمه‌ی پیمان متین، تهران: امیرکبیر. - بلوکباشی، علی، 1381، «باطل سحر»، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 11، تهران: صص 190-194. - بیانی، ملکزاده، 1363، تاریخ مُهر در ایران، از هزاره‌ی چهارم تا هزاره‌ی اول، تهران: انتشارات یزدان. - دماوندی، مجتبی، 1385، «جادو در ایران باستان و کیش زرتشت»، مجله مطالعات ایرانی، سال پنجم، شماره دهم، صص: 91-107. - رضایی باغ‌بیدی، حسن، 1388، «جادو»، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 17، تهران: صص 229-235. - عربستانی، مهرداد، 1383، تعمیدیان غریب، تهران: افکار، سازمان میراث‌فرهنگی. - عربستانی، مهرداد، 1387، «تعویذ»، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 15، تهران: صص 635-638. - قایینی، فرزانه، 1383، موزه‌ی آبگینه و سفالینه‌های ایران، تهران: سازمان میراث‌فرهنگی. - کهن، آبراهام، 1382، گنجینه‌ای از تلمود، ترجمه‌ی امیر فریدون گرگانی، تهران: اساطیر. - Barton, G., A., 1912, ”The Origin of the Names of Angels & Demons in the Extra-Canonical Apocalyptic Literature to 100 A.D.”, Journal of Biblical Literature, Vol. 31, No. 4, pp.156-167.
- Faraj, A. H. & Moriggi, M., 2005, “Two Incantation Bowls from the Iraq Museum (Baghdad)”, Orientalia, Vol. 74, Fasc1, pp 71-82.
- Gordon,C. 1957, Adventures in the Nearest East, London.
- Gyselen, R., 1995, “Sceaux Magiques en Iran Sassanide”, Studia Iranica, Cahier 17, Paris.
- Häberl, Ch. G., 2009, “The Production & Reception of a Mandaic Incantation”, Afroasiatic Studies in Memory of Robert Hetzron, Cambridge Scholars Publishing, 130-148.
- Hunter, E. C. D., 1998, “Who are the Demons? The Iconography of Incantation Bowls”, SEL 15,pp. 95-115.
- Isbell, Ch.,1975, Corpus of the Aramaic Incantation Bowls; Missoula, Mont, Society of Biblical Literature: distributed by Scholars Press
- Layard, A., H. 1853, Discoveries Among the Ruins of Nineveh & Babylon, with Travels in Armenia, Kurdistan & the Desert, New York.
- Levene, D. 2002, "Curse or Blessing: What's in the Magic Bowl?", The Ian Karten Lecture, University of Southampton.
- Moriggi, M., 2014, A Corpus of Syriac Incantation Bowls: Syraic Texts from Late Antique Mesopotamia, ;Magical and Religious Literature of Late Antiquity 3. Leiden: Brill
- Montgomery, J. A., 1913, Aramaic Incantation Texts from Nippur, Philadelphia.
- Naveh, J. & Shaked, S., 1987, Amulets & Magic Bowls, Aramaic Incantation of Late Antiquity, Magness Press.
- Noegel, S. & Others (ed.), 2003, Prayer, Magic & the Stars in the Ancient & Late Antique World, the Pensylvania State: University Press.
- Pognon, H., 1899, Inscriptions Mandaïtes Coupes de Khouabir, Paris.
- Schwab, M. M., 1897, Vocabulaire de l'Angélologie d'aprés les Manuscrits Hébreux de la Bibliothèque Nationale, Paris: Imprimerie Nationale.
- Shaked, Sh, 2001, “Jews, Christians & Pegans in the Aramaic Incantation Bowls of the Sasanian Period”, Religions & Cultures: First International Conference of Mediterraneum, ed. by Adriana Destro& Mauro Pesce, Binghamton university.
- Shaked, Sh & et. al., 2013, Aramaic Bowl Spells: Jewish Babylonian Aramaic Bowls, vol.1, Leiden- Boston: Kononklijke Brill.
- Yamauchi, E. M., 1967, Mandaic Incantation Texts, NewHaven: American Oriental.
http://www. Esam.ir/itemview.aspx | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,668 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5,888 |
||