آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 490 |
| تعداد مقالات | 5,109 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,394,182 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,205,194 |
شبکۀ شعاعی معنای «دیدن» در خطبههای نهجالبلاغه بر پایۀ معناشناسی شناختی قالبی (بررسی موردی فعل رأی با تکیه بر ترجمههای دشتی، جعفری و شهیدی) | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| مقاله 6، دوره 5، شماره 19، آبان 1396، صفحه 101-124 اصل مقاله (713.34 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2017.11515.1668 | ||
| نویسندگان | ||
| نصراله شاملی1؛ فرزانه حاجی قاسمی* 2 | ||
| 1استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان. | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| جستار حاضر میکوشد که با رویکردی شناختی و با تکیه بر روش وصفی ـ تحلیلی شبکۀ شعاعی معنای فعل «دیدن» را در بافت زبانی ـ گفتاری سخنان امیرالمؤمنین (ع) براساس نظریۀ معناشناسی شناختی قالبیِ فیلمور، بررسی و تحلیل نماید. فعل دیدن از جمله افعالی است که بر پایۀ شناخت و معرفت انسان حوزۀ معنایی گستردهای را به خود اختصاص داده است. معنای محوری و اصلی «دیدن»، دیدن با چشم بهعنوان اندام جسمانی انسان است؛ اما فعل مذکور، در ترکیبهای همنشینیِ متفاوتی میتواند گسترۀ معنایی خود را وسعت دهد و بر دیدن درونی و غیرمادی مانند فهمیدن و باورداشتن نیز دلالت کند. ازین رو، کوشیدهایم بسط معنایی فعل «دیدن» را در گفتار امام (ع) بررسی کنیم. طبق دیدگاه شبکۀ شعاعی، هر واژه، دارای یک معنای مرکزیِ محسوس است که بر حسب موقعیتش در بافتهای مختلف زبانی ـ گفتاری، معانی حاشیهای جدیدِ انتزاعی را به وجود میآورد. قالبهای معنایی فعل «دیدن» در خطبههای بررسیشده عبارتند از: دیداری ـ ادراکی، فهمیدن، پنداشتن، دانستن، باورداشتن، یافتن، درککردن و تصمیمگرفتن؛ البته در برخی از نمونهها، فعل «رأی» در دو قالب معناییِ متفاوت، در کنار یکدیگر، بهکار رفته است. با این وجود در ترجمههای دشتی، جعفری و شهیدی به این نکته توجه کافی نشده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نهجالبلاغه؛ معناشناسی شناختی؛ شبکۀ شعاعی؛ هم‌معنایی؛ نظریۀ معناشناسی قالبی؛ فعل دیدن | ||
| مراجع | ||
|
- ابن ابی طالب، علی. (1393). نهجالبلاغه.تر: مرحوم محمد دشتی، تهران: آفرینه. - ابن انباری، محمد بن القاسم. (1960). الأضداد.الکویت: التراث العربی. - اسماعیل صینی، محمود؛ مصطفی عبدالعزیز، ناصف و احد سلیمان، مصطفی. (1414). المکنز العربی المعاصر. ط 1، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون. - آذرنوش، آذرتاش. (1388).فرهنگ معاصر عربی - فارسی. چاپ 10، تهران: نی. - باقری، مهری. (1378). مقدمات زبانشناسی. چاپ 10، تهران: قطره. - جُرّ، خلیل. (1386). المعجم العربی الحدیث (فرهنگ عربی ـ فارسی). ترجمه سیّد حمید طبیبیان. تهران: امیرکبیر. - جعفری، محمدتقی (بیتا). ترجمه نهجالبلاغه. بیجا www.Farsi.balaghah.net. - چنگیزی، احسان و عبدالکریمی، سپیده. (1395). «ابعاد معنایی «انداختن» و «بریدن» با رویکردی درزمانی: چندمعنایی، هم نامی یا هم معنایی بافت مقید؟». فصلنامه زبانشناسی گویشهای ایرانی. 1(1)، 115-86. - حاجیقاسمی، فرزانه و شاملی، نصرالله. (1395). «قالبهای معنایی فعل «رأی» در آیات قرآن کریم و برگردان فارسی (بر پایۀ نظریۀ معناشناسی قالبی چارلز فیلمور)». دو فصلنامه مطالعات ترجمه قرآن و حدیث. 3(6)، 83-57. - - دهخدا، علی‌اکبر. (بی تا). لغتنامه دهخدا. زیر نظر دکتر محمد معین و دکتر جعفر شهیدی، تهران: سیروس. - راسخمهند، محمد. (1393). درآمدی بر زبانشناسی شناختی. تهران: سمت. - سیّد أحمد، ناصر؛ درویش، محمد؛ محمد، مصطفی و عبدالله، أیمن . (1429). المعجم الوسیط. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. - شهیدی، جعفر (بیتا). ترجمه نهجالبلاغه. بیجا www.Farsi.balaghah.net. - صفوی، کوروش. (1379). درآمدی بر معنیشناسی. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزة هنری. - الطبری، محمدبنجریر. (1988). تاریخ الطبری. بیروت: دار الکتب العلمیه. (نقل از فاتحی‌نژاد) - طهماسبی، عدنان و جعفری، صدیقه. (1393). «جستاری در ترجمه از عربی به فارسی با تکیه بر فرآیند معادلیابی معنوی (بررسی موردی رمان السکّریه)». پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیّات عربی. 4(10)، 118-97. - کهوند، مریم و عادل، شهابالدین. (1390). «فرهنگ دیداری و مفهوم دیدن». نامه هنرهای تجسمی و کاربردی. 8، 18-5. - گلفام، ارسلان و یوسفیراد، فاطمه. (1381). «زبانشناسی شناختی و استعاره». تازههای علوم شناختی. 4(3)، 64- 59. - مادرشاهیان، سارا. (1394). «حذف فعل از منظر معنیشناسی شناختی». فصلنامه زبانپژوهی. 7(16)، 132-101. - مسعود، جبران. (1986). الرائد معجم لغوی عصری. بیروت: دار العلم. - مصطفی، ابراهیم؛ حسن الزیات، احمد؛ عبدالقادر، حامد و النجار، محمد. (1429).معجم الوسیط. الجزء الأول، طهران: مؤسسئ الصادق للطباعة و النشر. - مصلاییپور، عباس و مروّت محمّدی. (1393). «معناشناسی بصیرت در نهجالبلاغه». فصلنامه کتاب قیّم. 4(10)، 33-7. - معلوف، لویس. (1386). المنجد فی اللغه. تهران: اسلام. - منافی اناری، سالار. (بیتا). «رویکردی زبانشناختی به ترجمه». مجله زبان و زبانشناسی. 90-75. - موسوی، سیّد حمزه؛ عموزاده، محمد؛ و رضایی، والی. (1394). «بررسی واژه «دیدن» براساس معناشناسی قالبی». جستارهای ادبی. دوره 6، شمارۀ 7، 236-219. - هاشمی، احمد. (1389). جواهر البلاغه فی المعانی و البیان و البدیع. چاپ پنجم، تهران: الهام. - یول، جورج. (1393). نگاهی به زبان یک بررسی زبانشناختی. ترجمه نسرین حیدری، تهران: سمت. - Croft, W. and Alan Cruse, D. (2004). Cognitive Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press.
- Evans, V. and Green, M. (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction, Edinburgh University Press.
- Langacker, R. (1987). Foundation Of Cognitive Grammar, Volume I. Stanford, CA: Stanford University Press.
- Sturken, M. & Cartwright, L. (2001). Practices of Looking: An Introduction to Visual Culture. Oxford University Press, New York.
www. Almaany.com | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 824 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 765 |
||