
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,052 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,296,988 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,139,829 |
بررسی نقش اندیشه ورزان دینی در انقلاب اسلامی ایران با تکیه بر رهیافت های فرهنگی(بازخوانی سنت) | ||
پژوهشنامه انقلاب اسلامی | ||
مقاله 4، دوره 7، شماره 22، اردیبهشت 1396، صفحه 55-78 اصل مقاله (919.54 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/rjir.2017.11254.1887 | ||
نویسنده | ||
اصغر پرتوی* | ||
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاداسلامی واحد زنجان | ||
چکیده | ||
چکیده شناخت علل ایجاد انقلابهای بزرگ سیاسی از قبیل انقلاب اسلامی ایران از اهمیت بالایی در جامعه شناسی سیاسی برخوردار است. تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 ، جامعه شناسان انقلاب اساساً بر نقش عوامل ساختاری در ایجاد انقلابها تمرکز داشتند . تحت تاثیر انقلاب اسلامی تحولی در نظریه پردازی انقلابها به وجود آمد و نقش عوامل فرهنگی در ایجاد انقلابها برجسته گردید . در این مقاله با بهره گیری از نظریه « کارگزار - فرهنگ» اریک سلبین به این مساله پرداخته ایم که اندیشه ورزان دینی به عنوان کنشگران اصلی عرصه فرهنگ چه نقشی در انقلاب اسلامی ایفا کردند . در راستای سؤال مطروحه ، این فرضیه مورد سنجش واقع شد که «اندیشه ورزان دینی از جمله دکتر علی شریعتی ، استاد مطهری و امام خمینی (ره) با بهره گیری از ظرفیتهای دینی اسلام (مذهب تشیع) و تبدیل «اسلام به مثابه فرهنگ» به «اسلام به مثابه ایدئولوژی» نقشی اساسی در ایجاد انقلاب اسلامی ایفا کردند» . با رجوع به منابع معتبر مکتوب ، فرضیه مورد سنجش قرار گرفت . یافته های تحقیق حاکی از آن است که اندیشه ورزان انقلاب اسلامی با بهره گیری از فرصت هایی که به دلیل مهندسی فرهنگی غرب گرایانه (مبتنی بر سکولاریسم ، شبه مدرنیسم و ناسیونالیسم باستان گرا) در دوره پهلوی ایجاد شد و باز تفسیر انقلابی از مذهب تشیع و خلق فرهنگ مقاومت زمینه ذهنی انقلاب اسلامی را فراهم ساختند . | ||
کلیدواژهها | ||
انقلاب اسلامی؛ اندیشه ورزان دینی؛ رهیافتهای فرهنگی؛ نظریه کارگزار - فرهنگ؛ بازخوانی سنت ها | ||
مراجع | ||
- آبراهامیان، یرواند (1383)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی، چاپ نهم. - پناهی، محمد حسین (1387)، «انقلاب اسلامی و انقلاب در نظریهها؟»، فصلنامه علوم اجتماعی، ش 42. - پهلوی، محمدرضا (1350)، مأموریت برای وطنم، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی، چاپ سوم. - پهلوی، محمدرضا (2536)، بسوی تمدن بزرگ، تهران: کتابخانه پهلوی، چاپ اول. - تاجیک، محمدرضا (1371)، «کلمه نهایی: شکلگیری گفتمانهای هویت در ایران»، نامه پژوهش، سال دوم، شماره 7. - ریشار، یان (1374)، شریعتی؛ متفکر انقلابی شیعه، در شریعتی در جهان، تدوین و ترجمه حمید احمدی، تهران: شرکت سهامی انتشار. - زونیس، ماروین (1370)، شکست شاهانه، ترجمه عباس مخبر، تهران: طرح نو، چاپ دوم. - سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی (1360)، مطهری پایهگذار نهضت نوین در بازشناسی اسلام اصیل، تهران: سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی. - ساشه دینا، عبدالعزیز (1374)، علی شریعتی؛ ایدئولوگ انقلاب ایران، در شریعتی در جهان ، تدوین و ترجمه حمید احمدی، تهران: شرکت سهامی انتشار. - سعیدی، جعفر (1371)، شخصیت و اندیشه دکتر علی شریعتی، تهران: چاپخش، چاپ سوم. - سلبین، اریک (1392)، انقلاب در جهان واقعی ؛ بازنگری کارگزاری، در نظریه پردازی انقلابها، جان فوران، تهران: نشر نی، چاپ ششم. - شریعتی، علی (1347)، سخنرانی ارائه شده در دانشکده نفت آبادان، در انسان و اسلام، بیجا، انتشارات سلمان، بیتا. - شریعتی، علی (1369)، انسان و اسلام ؛ مجموعه آثار 24؛ انسان، تهران: انتشارات الهام. - شریعتی، علی (1375)، بازگشت: مجموعه آثار 4، تهران: الهام، چاپ پنجم. - شریعتی، علی (1376)، بازشناسی هویت ایرانی- اسلامی: مجموعه آثار 27، تهران: انتشارات الهام، چاپ پنجم. - شریعتی، علی (بیتا)، اسلام شناسی: مجموعه آثار 30، تهران: انتشارات چاپخش، چاپ چهارم. - شریعتی، علی (بیتا)، اسلام شناسی، بیجا، بی نا. - طباطبائی، سید حسین (1370)، اصول فلسفه و روش رئالیسم با شرح مرتضی مطهری، تهران: انتشارات صدرا، چاپ پنجم. - فوران، جان (1392)، گفتمانها و نیروهای اجتماعی؛ نقش فرهنگ و مطالعات فرهنگی در بازشناسی انقلابها، در نظریه پردازی انقلابها، جان فوران، ترجمه فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی، چاپ ششم. - قنوات، عبدالرحیم (1379)، فهرست توصیفی آثار دکتر شریعتی، مشهد: جهاد دانشگاهی مشهد. - کاتوزیان، محمدعلی (1366)، اقتصاد سیاسی ایران، محمدرضا نفیسی، تهران: پاپیروس، جلد 1. - کدی، نیکی آر (1369)، ریشههای انقلاب ایران، عبدالرحیم گواهی، تهران: انتشارات قلم، چاپ اول. - الگار، حامد (1375)، نیروهای مذهبی در ایران قرن بیستم، در سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج، عباس مخبر، تهران: طرح نو، چاپ سوم. - مطهری، مرتضی (1362)، خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران: صدرا، چاپ دوازدهم. - مطهری، مرتضی (1367)، نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر، تهران: انتشارات صدرا، چاپ یازدهم. - مطهری، مرتضی (1370)، انسان در قرآن، تهران: صدرا، چاپ چهارم. - مطهری، مرتضی (1370)، جامعه و تاریخ، تهران: صدرا، چاپ سوم. - مطهری، مرتضی (1370)، علل گرایش به مادیگری، تهران: صدرا، چاپ دوازدهم. - مطهری، مرتضی (1381)، احیای تفکر اسلامی، تهران: صدرا، چاپ بیستم. - مطهری، مرتضی (1382)، اسلام و نیازهای زمان، تهران: صدرا، چاپ بیستم. - مطهری، مرتضی (1382)، انسان و ایمان، تهران: صدرا، چاپ بیست و دوم. - مطهری، مرتضی (1382)، جهاد، تهران: صدرا، چاپ سیزدهم. - مطهری، مرتضی (1382)، نبرد حق و باطل، تهران: صدرا، چاپ بیستم. - موسوی خمینی، روح الله (1370)، صحیفه نور؛ مجموعه رهنمودهای امام خمینی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم، جلد اول. - موسوی خمینی، روح اله (1375)، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ چهارم. - میلانی، محسن (1383)، شکلگیری انقلاب اسلامی؛ از سلطنت پهلوی تا جمهوری اسلامی، ترجمه مجتبی عطارزاده، تهران: گام نو، چاپ دوم. - نفیسی، سعید (1345)، تاریخ معاصر ایران، تهران: کتاب فروشی فروغی. - ویکام کراولی، تیموتی (1392)، نظریههای ساختاری درباره انقلاب، در نظریه پردازی انقلابها، جان فوران، تهران: نشر نی، چاپ ششم. - هاشمی تروجنی، محمد و بصیرت منش، حمید (1378)، تاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ دوم. - همایون کاتوزیان، محمدعلی (1374)، اقتصاد سیاسی ایران، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز، چاپ پنجم. - هویدا، فریدون (1374)، سقوط شاه، ترجمه ح.ا. مهران، تهران: اطلاعات. - Brysk. Alison, summer (1995), "Hearts and Minds: Bringing symbolic Politics Back In", Polity, Vol. 27. No. 4.
- Emirbayer, Mustafa and Jeff Good win (1996), "Symbols, Positions. Objects: Toward a New Theory of Revolutions and Collective Action ", History and Theory, Vol. 35, No.3.
- Foran, John (2005), Taking Power; On the Origins of Third World Revolutions, New York, Cambridge University press.
- Goldstone, Jack. A, (2001), "To Ward A Fourth Generation of Revolutionary Theory". Annual Review of Political Science, Volume 4.
- Jonas, Susanne (1991), The Battle for Guatemala: Rebels, Death Squads, and US Power. Boulders, westview press.
- Little, Doniel (1997), "Reviewed work: The Vogue of Revolution in Poor Countries by Forrest D. Colburn", Economic Development and Cultural Chang, Vol. 45, No 3.
- Phillips, Wendell (1884), Speeches. lectures and letters, Boston, Lee and shepard publishers.
- Swidler, Ann, (Apr. 1986), "Culture in Action: Symbols and Strategies", American Sociological Review, Vol. 51, No. 2.
- Tilly, Charles, (March. 1977), From Mobilization to Revolution, Michigan, university of Michigan. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,071 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 573 |