آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,290,965 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,393 |
تحلیل و نقد شبهۀ وجود اصطلاحات فلسفی - حکمی در نهجالبلاغه | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| مقاله 3، دوره 5، شماره 17، خرداد 1396، صفحه 41-56 اصل مقاله (534.5 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2017.1833 | ||
| نویسندگان | ||
| علی حاجی خانی* 1؛ سعید جلیلیان2 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته‌ی علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| «نهجالبلاغه» مجموعه‌ای است از سخنان گهربار امیرالمؤمنین علی(ع) که توسط مرحوم شریف رضی در سال 400 هجری گردآوری و تدوین شد و از بدو پیدایش تاکنون به دلیل مضامین ذی‌قیمت و مفاهیم گران‌سنگ خود، توجه بسیاری از دانشمندان مسلمان و غیر مسلمان را به خود جلب کرده و ستایش آنان را برانگیخته است؛ اما در این میان عده‌ای از مؤلفان تراجم و محققان سنی مذهب در اصالت انتساب بخش‌هایی از این کتاب به امام علی(ع) تشکیکاتی را مطرح نموده‌اند که از جملۀ آن‌ها شبهۀ وجود مضامین و اصطلحات فلسفی- حکمی نظیر الأین، الکیفیه و الأزلیهدر این میراث علویاست. مقاله حاضر در صدد است با بررسی جامع این شبهه، آن را با ادلۀ مختلف عقلی، نقلی و تاریخی و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بوته نقد کشیده و بی‌پایه بودن آن را اثبات نماید. در این راستا، با توجه به اینکه شبهۀ مطرح‌شده مبتنی بر سه فرضِ ادعای اضافه کردن این اصطلاحات توسط سید رضی، متداول نبودن این اصطلاحات در زمان امام علی(ع) و تشکیک در زمان ورود این اصطلاحات به جامعۀ اسلامی است، جستار حاضر مسائلی از قبیل: تفاوت روش استدلال امام(ع) با فلاسفه متقدم و معاصر شریف رضی، وجود پاره‌ای از مسائل علمی و فلسفی که با زمان سید رضی مطابقت نمیکند، نقش امام علی(ع) در پایه‌گذاری فلسفه اسلامی و اصطلاحات آن، رواج مباحث عقلی - فلسفی در عراق قبل از اسلام و وجود این اصطلاحات قبل از امام(ع) را مورد بررسی و تحلیل قرار داده و در نهایت به این نتیجه دست‌یافته است که وجود اصطلاحات و مباحث فلسفی- حکمی در نهجالبلاغه هرگز نافی انتساب این کتاب ارزشمند به امیرالمؤمنین(ع) نخواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امام علی(ع)؛ اصطلاحات فلسفی – حکمی؛ شبهه؛ نهجالبلاغه | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - نهجالبلاغه. - ابراهیم السید، صبری. (1406). نهجالبلاغة نسخة جدیدة محققة موثقة. الدوحه: دارالثقافه. - ابن ابی الحدید. (1386). شرح نهجالبلاغه. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. القاهره: دار إحیاء التراث العربی. - ابن منظور، محمد بن مکرم. (1408). لسانالعرب. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. - إسبر، محمدعلی. (1362). نهجالبلاغه نبراس السیاسه و منهلالتربیه. قم: بنیاد نهجالبلاغه. - امین، احمد. (1975). فجرالاسلام. بیروت: دارالکتب العلمیة. - -------. (1997). ضحیالاسلام، مصر: مکتبه الأسره. - تستری، محمدتقی. (1418). بهجالصباغه فی شرح نهجالبلاغه. تهران: امیرکبیر. - صلیبا، جمیل. (1366). فرهنگ فلسفی. مترجم: منوچهر صانعى دره بیدى، تهران: حکمت. - مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى. (بیتا). بحار الأنوار: الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. دار إحیاء التراث العربی. - جوادی آملی، عبدالله. (1362). حکمت عملی و نظری در نهج البلاغه. قم: دفتر انتشارات اسلامی. - حاجیخانی، علی. (1433). أصالة نهجالبلاغه من منظور الدراسة الموضوعیة الأسلوبیة. تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس. - حاجی خانی، علی و بیدسرخی، علی. (1394). «بررسی ونقد شبهه ی دقت وصف و غرابت تصویر در نهج البلاغه». مجله پژوهشنامه نهج البلاغه، شماره 11. - حسن الاسدی، عادل. (1428). مع المشککین فی نهج البلاغه مناقشه للشبهات و المؤاخذات. بیجا: مکتبه العزیزی. - زینیوند، تورج. (1431). «فی الدفاع عن نهجالبلاغة و الرد علی شبهات الدکتور شوقی ضیف». مجلة العلوم الإنسانیة.شماره 4. - شایب، أحمد. (1945). الأسلوب دراسه بلاغیه تحلیلیه لأصول الأسالیب العربیه. مصر: مکتبه النهضه المصریه. - شریفی، سید عبدالهادی. (1383). «نهجالبلاغة: جمعه، مصادره، مناقشة التشکیک فی نسبته إلی الإمام علی (علیه السلام)». المنهاج.شماره 36. - طباطبایی، محمدحسین. (بیتا). علی و فلسفه الهی. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. - فخر رازی، محمدبنعمر. ( 1384). شرح الإشـارات و التنبیهات (الفخـر الرازی). تصحـیح علیرضا نجفزاده. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. - فروخ، عمر. (1302). تاریخ الفکر العربی الی ایام ابن خلدون. بیروت. بیتا. - فضل، صلاح. (1998). علم الأسلوب، مبادئه و إجراءاته. القاهره: دارالشروق. - قندوزی حنفی، سلیمان. (بیتا). ینابیع الموّده. بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات. - کاشف الغطاء، هادی. (بیتا). مستدرک نهجالبلاغه. بیروت: مکتبه الاندلس. - کربن، هانری و نصر، سید حسین. (1361). تاریخ فلسفه اسلامی. مترجم: اسدالله مبشری، تهران: امیرکبیر. - کلینى، محمدبنیعقوب. (1430). الکافی (دار الحدیث). قم: دار الحدیث للطباعة و النشر. - مصباح یزدى، محمدتقى. (1391 ش). آموزش فلسفه. قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى. - مطهری، مرتضی. (1369). مقالات فلسفی. تهران: حکمت. - -----------. (1389). سیری در نهجالبلاغه. تهران: صدرا. - معارف، مجید. (1383). «روش‌های ابن ابی الحدید در اثبات اصالت نهجالبلاغه». مجله مقالات و بررسیها. شماره 76. - مغنیه، محمدجواد. (1972).فضائل امام علی (ع)، بیروت: دار العلم للملایین. - مفتح، محمد. (1360). حکمت الهی نهجالبلاغه. پیام آزادی. - مفید، أبوعبدالله محمدبنمحمد. (1413). الإرشاد. قم: مکتب الأعلام الإسلامی. نادم، محمدحسن. (1382). خاستگاه فرهنگی سخنان امام علی(ع) در نهجالبلاغه. قم: نشر ادیان. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,376 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 891 |
||