آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,290,903 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,365 |
معرفتالله در نهج‌البلاغه | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| مقاله 6، دوره 4، شماره 16، اسفند 1395، صفحه 95-112 اصل مقاله (532.65 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2017.1761 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدی عبداللهی1؛ معصومه حاجی مقصودی* 2 | ||
| 1استادیار گروه فلسفه علوم انسانی اسلامی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم و معارف نهج‌البلاغه دانشگاه قرآن و حدیث قم | ||
| چکیده | ||
| شناخت خداوند و اطلاع از اوصاف خداوند به اندازة توان بشری یکی از اموری است که در آموزههای دینی سفارش شده است و خداوند نیز راههایی را برای شناخت خود قرار داده است؛ بنابراین برای انسان قابلیت معرفت الهی وجود دارد و حتی از جایگاه بلندی هم در معرفت دینی برخوردار است. شناخت خداوند به دو گونة حصولی و حضوری قابل تصویر است. انسان میتواند نسبت به ذات و صفات خداوند، شناخت حضوری داشته باشد؛ اما علم حصولی، انسان را به ذات خداوند رهنمون نمیشود و از سویی شناخت محدود خدا، نیازمند ابزاری است و قلمرو هر یک از این ابزارها هم محدود است. پژوهش حاضر درصدد است که با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی مفهوم معرفتالله، جایگاه شناخت خداوند در معرفت دینی، اقسام معرفتالله، میزان توانایی ابزار شناخت حصولی اعمّ از حسّ، عقل محض، تجربه و نقل در معرفتالله، محدوده دسترسی انسان به شناخت خداوند، علت عدم معرفت انسان به کنه ذات خداوند، کمال شناخت خداوند و وظیفه انسان در برابر شناخت خدا و عظمت او از دیدگاه امام علی(ع) در نهج‌البلاغه بپردازد. نتایج پژوهش نشان میدهد که خداشناسى فطرى به صورت تشکیکی برای انسانها وجود دارد. علم حصولی نیز به دلیل محدود بودن ابزار حس، عقل، تجربه و نقل محدود است و نمىتوان با هستی محدود به کنه ذات و صفات نامحدود خدا رسید. کمال معرفت، تصدیق خداست. وظیفة انسان بعد از حصول معرفت، طاعت خدا، خشیت از کیفر، شفقت از خشم و بزرگ نشمردن خود در برابر عظمت حق است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معرفتالله؛ علم حضوری؛ علم حصولی؛ حس؛ عقل؛ نقل | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - نهج‌البلاغه. (1379). ترجمه حسین انصاریان. چاپ چهارم، تهران: پیام آزادی. - ابن فارس. (1404). معجم مقاییساللغة. تحقیق: عبدالسلام محمد هارون. چاپ اول. قم: مکتب الاعلام الاسلامی. - أزدى، عبداللهبنمحمد. (1387). کتابالماء. تحقیق: محمدمهدى اصفهانى. چاپ اول. تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل- دانشگاه علوم پزشکی ایران. - بحرانى، میثمبنعلىبنمیثم. (1362). شرح نهجالبلاغة (ابنمیثم). چاپ دوم. بیجا: دفتر نشرالکتاب. - تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد. (1410). غررالحکم و درر الکلم. تحقیق: سید مهدی رجائى. چاپ دوم. قم: دارالکتابالإسلامی. - جعفری تبریزی، محمدتقی. (١٣٧۶). ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه (علامه جعفری). بیجا، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - جوادیآملی، عبدالله. (1386). تفسیر موضوعی قرآن کریم (توحید در قرآن). چاپ سوم. قم: نشر اسراء. - --------------. (1389). حکمت نظری و نظری در نهج‌البلاغه. چاپ هفتم. قم: نشر اسراء. - --------------. (1382). رحیق مختوم (شرح حکمت متعالیه). چاپ اول. قم: نشر اسراء. - راغباصفهانى، حسینبنمحمد. (1412). مفردات ألفاظالقرآن. تحقیق: صفوان عدنان داوودى، چاپ اول. بیروت- دمشق: دار القلم- الدار الشامیة. - سعیدیمهر، محمد. (1383). آموزش کلام اسلامی. چاپ سوم. قم: کتاب طه. - طریحی، فخرالدینبنمحمد. (1375). مجمعالبحرین. تحقیق: احمد حسینى اشکورى. چاپ سوم. تهران: مرتضوى. - علىبنموسىبنطاووس. (1409). إقبالالأعمال. چاپ دوم. تهران: دارالکتبالإسلامیه. - طوسى، محمدبنحسن. (1406). الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد. چاپ دوم. بیروت: دارالأضواء. - قدردان قراملکی، محمدحسن. (1388). پاسخ به شبهات کلامی- دفتر اول: خداشناسی. چاپ دوم. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. - مجلسی، محمدباقر. (1403). بحارالانوار. چاپ اول. بیروت: دارإحیاءالتراث العربی. - محمدرضایی، محمد. (1380). «براهین اثبات وجود خدا»، قبسات. شماره 19، 47-57. - محمدى، على. (1378). شرح کشف المراد. چاپ چهارم. قم: دار الفکر. - محمدی ری شهری، محمد. (1375). مبانی خداشناسی. چاپ اول. قم: دارالحدیث. - -----------------. (1375). مبانی شناخت. چاپ اول. قم: دارالحدیث. - مصباحیزدی، محمدتقی. (1392 الف). آموزش فلسفه. چاپ سوم. قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(قدس سره). - -----------------. (1392 ب). «جستاری در چیستی و گستره معرفت خدا (4)»، ماهنامه معرفت. شماره 195، اسفند، 5-12. - -----------------. (1393). معارف قرآن 1(خداشناسى). چاپ هفتم. قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره). - مطهری، مرتضی. (1387). سیری در نهج‌البلاغه. چاپ سی و نهم. صدرا: تهران- قم. - مکارمشیرازى، ناصر. (1386). پیام امام امیرالمؤمنین علیه‌السلام. چاپ اول. تهران: دارالکتبالاسلامیه.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,538 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,300 |
||