آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,052 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,296,978 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,139,825 |
روش‌شناسی ابنمیثم بحرانی در شرح واژگان نهجالبلاغه | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| مقاله 4، دوره 4، شماره 16، اسفند 1395، صفحه 55-74 اصل مقاله (528.49 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2017.1759 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا مهدوی مهر1؛ غلامعباس رضایی هفتادر* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| شرح ابنمیثم بر نهجالبلاغه، علاوه بر جایگاه فلسفی و کلامی، از اهمیت لغوی نیز برخوردار است و بررسیها و اشارات لغوی و بلاغی فراوانی در آن وجود دارد. از آن‌جا که مادۀ اصلی ادبیات، واژه است و فهم نیکوی هر اثر ادبی، نیازمند فهم واژگان آن است؛ ابنمیثم نیز پیش از شرح کامل عبارات، با سبکی خاص، ابتدا به شرح معانی واژگان پرداختهاست. مقالۀ حاضر، نظر به اهمیت ادبی و لغوی این شرح، با شیوۀ توصیفی تحلیلی و با استخراج نمونههایی از این شرح، شیوۀ شارح را در شرح واژگان، مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که شارح در شرح واژگان، مقلّد صرف نبوده و تنها به ذکر معانی واژگان از منابع پیشین بسنده نکرده است؛ بلکه با رویکرد لغوی و نقدی به این امر پرداخته است. وی به معانی اصطلاحی، تفاوتهای معناییِ واژگان متقاربالمعنی و اشتقاقات لغوی واژگان اشاره کرده و گاهی نیز به آیات قرآن، احادیث، اشعار و امثال عربی، نکات صرفی، نحوی و بلاغی استناد جسته است. شارح در برخی موارد با رویکردی نقدی، نظرات شارحان و مفسران پیشین را دربارۀ معانی واژگان مطرح کرده، به تأیید یا نقد آنها پرداخته و یا برخی را بر برخی دیگر ترجیح داده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابنمیثم؛ واژگان؛ اسلوب لغوی؛ اسلوب نقدی | ||
| مراجع | ||
|
- القرآن الکریم. - نهجالبلاغه. (1378). ترجمه: دکتر سید جعفر شهیدی. چاپ 14. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. - ابنابیالحدید، عبدالحمید. (1404). شرح نهجالبلاغة. تحقیق: محمدابوالفضل ابراهیم. ط 2. القاهرة: دار احیاء الکتب العربیة. - ابنمیثم، کمالالدینمیثمبنعلی. (1377). شرح المائة کلمة لأمیرالمومنین علیبنابیطالب(ع).تصحیح و تعلیق: میرجلالالدین الحسینی الأرموی المحدث. قم: مؤسسة النشر الاسلامی. - ابنمیثم، کمالالدینمیثمبنعلی. (1420). شرح نهجالبلاغة.ط 1. بیروت: دار الثقلین. - ابوالفرج الإصفهانی، علیبنالحسین. (1415). الأغانی. ط 1. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. - آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن. (1381). الذریعة إلی تصانیف الشیعة. ط 1. النجف الأشرف: مطبعة الآداب. - بحرانی، یحییبنحسین. (1430). بهجة الخاطر ونزهة الناظر فی الفروق اللغویة و الاصطلاحیة. تحقیق: امیررضا عسکریزاده. ط 2. مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه. - بروجردی، مصطفی؛ صدرایی خویی، علی. (1382). «شرحهای نهجالبلاغه». در دانشنامۀ امام علی(ع). زیر نظر علیاکبر رشاد. ج 12. چاپ دوم. سازمان انتشارات و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. تهران. - البغدادی، عبدالقادربنعمر. (1418). خـزانة الأدب و لب لبـاب لسان العرب. تحقیق: محمد نبیل طریفی. ط 1. بیروت: دار الکتب العلمیة. - بهمنیار، احمد. (1361). داستاننامه بهمنیاری. به کوشش فریدون بهمنیار. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - تستری، محمدتقی. (1376). بهجالصباغة فی شرح نهجالبلاغة. ط 1. طهران: دار امیرکبیر للنشر. - سزگین، فؤاد. (1412). تاریخ التراث العربی، المجلد الثامن(علم اللغة). ط 2. قم: نشر مکتبة آیةاللّه مرعشی نجفی. - السیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر. (1421). الإتقان فی علوم القرآن. تحقیق: فؤاز احمد زمرلی. ط 2. بیروت: دار الکتاب العربی. - فرزانه، بابک. (1379). «اشتقاق». دردایرة‌المعارف بزرگ اسلامی. به کوشش کاظم موسوی بجنوردی. ج 9. چاپ اول. انتشارات دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی. تهران. - المبرّد، ابوالعباس محمـدبنیزید. (1409). الکامل فی اللغة و الأدب. تحقـیق: تغارید بیضون؛ نعیم زرزور. ط 2. بیروت: دار الکتب العلمیة. - مجلسی. (1408). شرح نهج البلاغة-المقتطف من بحار الأنوار-استخراج و تنظیم: علی انصاریان. تصحیح: مرتضی حاجعلی فرد. ط 1. تهران: وزارةالثقافة و الإرشاد الإسلامی. - مهدی، سیروس. (1380). «علاءالدین عطاملک جوینی». در دایرة‌المعارف تشیع. به کوشش احمد صدر و سایرین. ج 5. چاپ دوم. انتشارات شهید سعید محبی. تهران. - نیشابوری کنتوری، سید اعجازحسین. (1367). کشف الحجب و الأستار عن أسماء الکتب و الأسفار. ط 2. قم: نشر مکتبة آیةاللّه مرعشی نجفی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,205 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,422 |
||