آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,291,064 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,424 |
تاثیرات فرایند تدوین آینده پژوهانه اسناد سیاستگذاری فناوری انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای جهان اسلام | ||
| پژوهشنامه انقلاب اسلامی | ||
| مقاله 2، دوره 6، شماره 19، مرداد 1395، صفحه 21-49 اصل مقاله (1.14 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/rjir.2016.1580 | ||
| نویسنده | ||
| امیرهوشنگ حیدری* | ||
| استادیار گروه آیندهاندیشی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور | ||
| چکیده | ||
| آینده پژوهی در حوزه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و علم و فن‌آوری تلاش دارد تا رویکرد انتخاب آگاهانه، برنامهریزی فراگیر و تعامل هوشیارانه با دنیای آشوبناک و پیچیده آینده را متناسب با هنجارها، باورها و ارزش‌های هر جامعه، برای رهبران، مدیران و سیاستگذاران فراهم سازد. از گذشته تا امروز ناکارآمدی الگوهای برساخته بشر خسارات جبران ناپذیری را بر پیکره جوامع وارد کرده است. این چالش در حوزه تدوین اسناد سیاستگذاری فناوری نیز به خوبی مشهود است. استعانت از باورهای اعتقادی، آموزههای اسلامی و رویکرد آینده پژوهانه همچون ارکانی سه گانه ما را به سوی تأثیرات فرایند تدوین آینده پژوهانه اسناد سیاستگذاری فناوری انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای جهان اسلام سوق خواهد داد. این تحقیق با ماهیتی کیفی، از روش تحلیل اسناد با رویکرد استنباطی و استنتاجی بهره گرفته است. پیشینه تحقیق؛ اسناد سیاستگذاری فناوری کشور انتخاب شد و به دلیل وجود تنوع، تعدد و از طرفی مطالعات نقادانه و تحلیلی مناسب بر روی اسناد سیاستگذاری حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات حوزه مزبور به‌عنوان قلمرو تحقیق برگزیده شد. مطالعات تحلیلی و نقادانه ای که بر روی اسناد حوزه «فاوا» انجام شده است، تحت عنوان مطالعه موردی پژوهش انتخاب شد. بررسی استنباطی تحقیق بیشتر بر روی منابع ارزشمندی است که سیاستگذاران را در امر سیاستگذاری معطوف به داشته ها و آموزه های دینی کرده است، بنابراین منابع مورد نیاز جمع‌آوری، مطالعه و فیش‌برداری شد تا بتوان داده‌های لازم را استخراج، طبقه‌بندی و مورد بهره‌برداری قرار داد. از آنجایی که سیاستگذاری بازتاب ارزش های یک جامعه به‌شمار میرود، باید اسناد سیاستگذاری در راستای ارزش ها، هنجارها و معیارهای اعتقادی هر جامعه تدوین شوند. سیاستگذاری در حوزه فناوری به‌عنوان محرک جوامع پیشرفته و در حال پیشرفت یقیناً از این ویژگی مستثنی نبوده و باید از الگوهای ارزشی حاکم بر جوامع پیروی کند. بنابراین مسئله تحقیق، عدم وجود الگوی مناسب و مبتنی بر رویکردهای انقلابی، دینی و آینده پژوهانه در تدوین اسناد سیاستگذاری فناوری است که بتوان آن را برای سایرکشورهای جهان اسلام پیشنهاد داد. بدیهی است در نهایت طراحی و ارائه این الگو، نوآوری و هدف تحقیق خواهد بود که به‌عنوان موضوعی بدیع تاکنون به آن در این ابعاد و با این رویکرد پرداخته نشده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آینده پژوهی؛ اسناد سیاست گذاری فناوری؛ انقلاب اسلامی ایران؛ کشورهای جهان اسلام | ||
| مراجع | ||
|
- اسلاتر، ریچارد (1386)، دانش واژه آیندهپژوهی، ترجمه کرامت زاده، عبدالحمید؛ محمدرضا، فرزاد؛ ناظمی، امیر، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، تهران. - اعتماد، شاپور (1378)، ساختار علم و تکنولوژی در ایران و جهان، مرکز تحقیقات سیات علمی کشور، تهران. - بنیاد توسعه فردا (1384)، روشهای آیندهنگاری تکنولوژی، گروه آیندهاندیشی بنیاد توسعه فردا، تهران. - پایا، علی و همکاران (1386)، گزارش نهایی مرحله‌ی نخست طرح تحقیقاتی پایلوت آیندهنگاری مناسب‌ترین فنّاوری‌های ایران 1404، تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. - پدرام، ع؛ جلالیوند، ع (۱۳۹۲)، مقدمهای بر آیندهپژوهی، جلد یک: آشنایی با آیندهپژوهی، تهران: مرکز آیندهپژوهی علوم و فناوریهای دفاعی. - تقوی، م؛ طبائیان، ک؛ پدرام، ع (۱۳۸۷)، راهبردهای طراحی و راه‌اندازی رشته آیندهپژوهی، همایش آیندهپژوهی، نوآوری و همگرایی فناوری. - جوادی آملی، عبداللّه (1375)، فلسفه حقوق بشر، اسراء، قم. - حاجیانی، ابراهیم (1391)، مبانی، اصول و روشهای آیندهپژوهی. تهران: دانشگاه امام صادق(ع). - حقیقت، صادق؛ میرموسوی، علی (1381)، مبانی حقوق بشر از دیدگاه اسلام و دیگر مکاتب، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، تهران. - خزائی، سعید (1386)، آیندهپژوهی، مفاهیم و ضرورت‌ها http://www.futurediscovery.com - خزایی، سعید؛ محمودزاده، امیر (1392)، آیندهپژوهی. اصفهان: پارس ضییاء. - خلیلی، عزیزالله (1391)، بررسی اصول مؤثر بر سیاستگذاری عمومی از دیدگاه اسلامی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. - داناییفرد، ح؛ الوانی، م؛ آذر، ع (1391)، روششناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، انتشارات اشراقی، تهران. - ذکایی، محمد سعید (1383)، نظریه و روش در تحقیقات اجتماعی. فصلنامه علوم اجتماعی. شماره 17. - ذکایی، محمدسعید (1381)، نظریه و روش در تحقیقات کیفی، فصلنامه‌ی علوم اجتماعی شمارة 17. - ساروخانی، باقر (1388)، روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران. - سبحانی، جعفر (1361)، مبانی توحید از نظر قرآن، مکتبة امیرالمؤمنین العامه، اصفهان. - سجادی، سید عبدالقیوم (1383)، جهانیشدن و مهدویت، دو نگاه به آینده، فصلنامه قبسات، شماره 32. - سرکیسیان، آلفرد (1384)، سیاست تکنولوژی: اصول و مفاهیم، مرکز صنایع نوین، تهران. - سیلورمن، دیوید (1381)، روش تحقیق کیفی در جامعهشناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: موسسه فرهنگی انتشارتی تبیان. - شوارتز، پیتر (1387)، هنر دورنگری، ترجمه عزیز علیزاده، انتشارات مرکز آیندهپژوهی علوم فناوری دفاعی، تهران. - طباطبائیان، سیدحبیباله؛ فاتحراد، مهدی؛ شجاعی، سیدمحمدحسین؛ سلطانزاده؛ جواد (1391)، ارزیابی سیاستهای علم، فناوری و نوآوری، مرکز تحقیات سیاست علمی کشور، تهران. - عظیمی، سید علی‌اکبر (1389)، بازنگری دستگاه نظری آیندهپژوهی در جهانبینی اسلامی، فصلنامۀ علمی، تخصصی «انتظار موعود»، شماره 29. - علیزاده، عزیز (1387)، سناریوها: بهترین ابزار برای رویارویی با آینده، اندیشکده وحید. - علیزاده، عزیز؛ وحیدی مطلق، وحید و ناظمی، امیر (1387)، سناریونگاری یا برنامهریزی بر پایه سناریوها، مؤسسه مطالعات انرژی، تهران. - فاضل قانع، حمید (1388)، آیندهپژوهی و جامعه مطلوب اسلامی، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی شماره زمستان، تهران. - فاضل قانع، حمید (1388)، آیندهپژوهی و جامعه مطلوب اسلامی، نشریه معرفت فرهنگی اجتماعی، سال اول، شماره اول، زمستان. - فیروزآبادی، سیدحسن (1388)، قیام مهدی (عج) منتظر ماست، دانشگاه دفاع ملی تهران. - قاضینوری، سیدسپهر؛ قاضینوری، سیدسروش (1391)، مقدمهای بر سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری، دانشگاه تربیت مدرس. - قربانی، سعید (1385)، آیندهاندیشی از منظر اسلام، همایش آیندهپژوهی فناوری و چشم‌انداز توسعه، دانشگاه صنعتی امیر‌کبیر، 1385. - قلی‌پور، رحمت‌الله (1387)، تصمیمگیری سازمانی و خط‌مشی‌گذاری عمومی، سمت، تهران. - مبینی دهکردی، علی (1387)، مگادایم‌ها الزام راهبردی، آینده سازمانها، مؤسسه مطالعات بین المللی انرژی، تهران. - مسلمی‌زاده، طاهره (1384)، پایگاه دانش آیات و روایات آیندهپژوهی، انتشارات مرکز آیندهپژوهی علوم و فنون دفاعی، تهران. - مصباح، محمد‌تقی (1380)، پاسخ استاد به جوانان پرسش‌گر، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم. - معصومی اشکوری، حسن (1387)، راهنمای علمی برنامهریزی و آیندهپژوهی، انتشارات پیام، تهران. - مکارم شیرازی، ناصر (1380)، حکومت جهانی مهدی(عج)، انتشارات نسل جوان، چاپ یازدهم، قم. - ملکی فر، عقیل (1385)، الفبای آیندهپژوهی، اندیشکده صنعت و فناوری، تهران. - منتظر، غلامعلی (1390)، طرح پژوهشی تحلیل اسناد فرادستی فناوری اطلاعات و ارتباطات. - موحدیان، عطار (1387)، گونه‌شناسی موعود در ادیان، پژوهشکده انتظار نور، قم. - ناظمی، امیر (1393)، طرح برنامهها و طرحهای تحول در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران. - ناظمی، امیر؛ قدیری، روح اله (1385)، آیندهنگاری از مفهوم تا اجرا. تهران: مرکز صنایع نوین. - ناظمی، امیر؛ قدیری، روحاله (1385)، آیندهنگاری از مفهوم تا اجرا، مرکز صنایع نوین، وزارت صنایع و معادن، تهران. - نبیپور، ایرج (1390)، آیندهنگاری فناوری ابزاری برای توسعه پایدار جوامع. بوشهر: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بوشهر. - هاشمیان، سید محمد‌حسین؛ خلیلی، عزیزالله (1392)، جایگاه خدامحوری در سیاستگذاری عمومی، فصلنامه اسلام و پژوهشهای مدیریتی، سال دوم، شماره دوم، بهار و تابستان. - الوانی، مهدی؛ شریف‌زاده، فتاح (1379)، فرایند خط‌مشی گذاری عمومی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران. - Bell w. (1997), history, purposes, and knowledge. in: foundations of futures studies, vol. 1. new brunswick and London: transaction publishers.
- Bishop, p. (2007), hines, a. and collins t.the current state of scenario development: an overview of techniques, foresight, vol. 9, no. 1.
- Inayatullah, s. (2012), futures studies: theories and methods, in there's a future: visions for a better world, bbva, 34-65.
- Polak, f. (1971), prognostic: a science in making surveys and creates the future, amsterdam: elsevier ltd scientific publishing co.
- Popper, k. (1957), the poverty of historicism, london: routledge & kegan paul.
- Slaughter, r. (2008), reflections on 40 years of futures studies and futures. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,580 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,078 |
||