آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,291,060 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,422 |
نقد و بررسی دفاعیات ابن‌ابی‌الحدید از واژه‌گزینی امام(ع) در نهج‌البلاغه | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| مقاله 8، دوره 4، شماره 13، خرداد 1395، صفحه 139-160 اصل مقاله (757.2 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2016.1475 | ||
| نویسنده | ||
| علی اکبر فراتی* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| نقد لغوی یکی از مهم‌ترین انواع نقد و تحلیل متن است. شبهه‌افکنی پیرامون فصاحت و صحت لفظی و معنایی واژگان نهج‌البلاغه و دقت امام(ع) در واژه‌گزینی از مواردی است که در نقدهای موجود کمتر به آن توجه شده است. ابن‌ابی‌الحدید معتزلی (م 656) در شرح خود به واژگان اهمیت داده و شاید از معدود شارحانی است که در شرح خود به دفاع لغوی از متن برآمده است. اشکالات مطرح‌شده در شرح ابن‌ابی‌الحدید نسبت به الفاظ نهج‌البلاغه عمدتاً در سه حوزه صحت لفظ، ارتباط لفظ مورد استعمال امام(ع) با معنای مقصود، و ارتباط معنایی بین دو یا چند واژه است. این مقاله به نقد و بررسی دفاعیات ادبی و زبانی ابن‌ابی‌الحدید در سطوح مختلف آوایی، لغوی و نحوی پرداخته است و میکوشد جایگاه لغوی نهج‌البلاغه و دقت واژه‌گزینی امیر مؤمنان(ع) را از زبان شارح معتزلی و با سامانی موضوعی ـ که بتواند الگوی کارهای مشابه گردد ـ تبیین کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نهج‌البلاغه؛ ابن‌ابی‌الحدید؛ واژه‌گزینی؛ روش لغوی؛ سطح زبانی؛ سطح ادبی | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - نهج البلاغه (1407 ق)، ترجمه: محمدبنالحسین الرضی، تحقیق: د. صبحی الصالح، ط 1، قم: مؤسسة دارالهجرة. - ابن السکیت، یعقوب (1949)، اصلاح المنطق، تحقیق: احمد محمد شاکر و عبدالسلام محمد هارون، مصر: دارالمعارف. - ابن منظور، محمد بن مکرم (1410 ق)، لسان العرب، چاپ 1، بیروت: دار صادر. - ابن هشام الأنصاری (1425 ق)، مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب، تحقیق: مازن المبارک و محمدعلی حمدالله، مراجعة: سعید الأفغانی، بیروت: دارالفکر. - ابن‌أبی‌الحدید المعتزلی، عزالدین أبی حامد عبدالحمید بن هبة الله (1426ق)، شرح نهج‌البلاغه، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، ط 1، بغداد: دارالکتاب العربی. - ابن درید، محمدبنحسن (1988 م)، جمهرة اللغة، چاپ اول، بیروت: دار العلم للملایین. - الانباری، ابوالبرکات (1970)، البلغة فی الفرق بین المذکر والمونث، تحقیق: رمضان عبد التواب، الجمهوریة العربیة المتحدة: مطبعة دار الکتب. - البغدادی، عبد القادر (1996 م)، خزانة الادب ولب لباب لسان العرب، تحقیق و شرح: عبد السلام محمد هارون، ط 3، القاهرة: مکتبة الخانجی. - التستری، محمدتقی (1376 ش)، بهج الصباغة فی شرح نهج البلاغة، ط1، تهران: انتشارات امیرکبیر. - الجوهرى، اسماعیل بن حماد (1376 ق)، الصحاح تاج اللغه وصحاح العربیه، تحقیق: عطار، احمد عبد الغفور، ط 1، بیروت: دار العلم للملایین. - حسن، عباس (1974 م)، النحو الوافی، ط3، مصر/ القاهرة: دار المعارف. - الخطیب، عدنان (1986 م)، العید الذهبی لمجمع اللغة العربیة، ط 1، دمشق: دار الفکر. - الفراهیدى، خلیلبنأحمد (1409 ق)، کتاب العین، چاپ دوم، قم: نشر هجرت. ـ الهاشمى الخوئی، میرزا حبیب‌الله (1400 ق)، منهاج البراعه فی شرح نهج‌البلاغه، مصحح: سیدابراهیم میانجى، ط 4 تهران: مکتبةالاسلامیة. - الکلینى، محمد بن یعقوب (1407 ق)، الکافی، چاپ 4، تهران: الاسلامیه. - فراتی، علی‌اکبر (1388)، «روش لغوی ابن‌ابی‌الحدید در شرح نهج‌البلاغه»، مجله علمی پژوهشی پژوهش‌های قرآن و حدیث (مقالات و بررسی‌های سابق)، سال چهل و دوم، ش1، پاییز و زمستان. - فراتی، علی‌اکبر (1393)، «مآخذ علی الجوانب اللغویة فی شرح ابن ابی الحدید لنهج‌البلاغه»، مجله علمی پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 30، بهار. - فراتی، علی‌اکبر (1389)، «جلوه‌هایی از آیین سخنوری در دستور سخن نهج‌البلاغه»، فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، شماره 49 و 50. - کردعلی، محمد (1925 م)، «الإنشا و المنشؤون»، مجلة مجمع اللغة العربیة بدمشق، 5، 90-80. - معارف، مجید (1383)، «روشهای ابن‌ابی‌الحدید در اثبات اصالت نهج‌البلاغه»، فصلنامه علمی پژوهشی مقالات و بررسی‌ها، شماره 76، پاییز و زمستان. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,244 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,032 |
||