
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,291,060 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,422 |
آشناییزدایی و برجستهسازی کلام در خطبههای نهجالبلاغه با بهرهگیری از صنعت التفات | ||
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
مقاله 1، دوره 3، شماره 12، اسفند 1394، صفحه 1-23 اصل مقاله (592.04 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
علی طاهری* | ||
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان | ||
چکیده | ||
هدف از ایجاد آشناییزدایی که معمولاً از طریق هنجارگریزی و همراه با برجستهسازی گفتار عادی در کلام صورت میگیرد، جلب توجه مخاطب به موضوع است. آشناییزدایی روند عادی و مورد انتظار کلام را که جان و هیجانی ندارد و مخاطب را برنمیانگیـزد، برهم میزند و آن را تازه و برجسـته میکند و با نمایانساختن دلالتهای پنهان کلمات، خالق اثر ادبی را در بیان عواطف و تجربههای ادبیاش کاراتـر میسازد. یکی از شیوههای آشناییزدایی و برجستهسازی کلام، صنعت التفات است که در کنار سایر فنون بلاغی بهوفور در خطبههای نهجالبلاغه بهکاررفته است. مقالهی حاضر میکوشد کاربرد التفات را در قالب انواع تغییرات سبکی از قبیل تغییر در ضمایر، اشخاص، اعداد و ... با روش توصیفی- تحلیلی در خطبههای نهجالبلاغه بررسی نماید. برآیند پژوهش نشان میدهد که التفات در صیغه، نسبت به سـایر انواع آن از بسامد بالایی برخوردار است و بهکارگیری گستردهی التفات به ویژه در خطبههای نهجالبلاغه ازاینرو است که علاوه بر تغییر حال و هوای سخن و زدودن خستگی و ملال شنونده از یکنواختی گفتار بکاهد و با برجستهسازی کلام با روش آشناییزدایی، فراز و فرود احساسیِ صاحب سخن را بنماید و بر پویایی و تأثیر نفوذ آن بیفزاید. | ||
کلیدواژهها | ||
امام علی(ع)؛ نهجالبلاغه؛ التفات؛ آشناییزدایی؛ برجستهسازی | ||
مراجع | ||
- قرآن کریم. - نهجالبلاغه (1382)، ترجمه محمد دشتی، قم، انتشارات الهادی. - ابنالمعتز، ابوالعباس عبدالله (1433ه ق)، کتاب البدیع، شرحه و حققه عرفان مطرجی، بیروت: مؤسسة الکتب الثقافیة. - ابنمنظور، ابوالفضل جمالالدین محمدبنمکرم (2000 م)، لسان العرب، بیروت: دارالفکر العربی. - التفتازانی، سعدالدینمسعود (1407 هـ ق)، المطول، قم: منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی. - الثعالبی، أبومنصور (1403 هـ ق)، فقه اللغة و سر العربیة، حققه و رتبه مصطفی السقا، إبراهیم الأبیاری و عبدالحفیظ شلبی، القاهرة: شرکة مکتبة و مطبعة مصطفی البابی الحلبی و اولاده بمصر. - الجرجانی، میرسیدشریف أبیالحسن علیبن محمدبنعلی (2007 م)، الحاشیة علی المطول، تعلیق رشید أعرض، بیروت: دار الکتب العلمیة. - حائریقزوینی، سیدمهدی (1363)، ترجمه الإتقان فی علوم القرآن، تهران: انتشارات امیر کبیر. - السکاکی، أبویعقوب یوسفبنأبی بکرمحمدبنعلی (1407)، مفتاح العلوم، ضبطه و کتب هوامشه و علق علیه نعیم زرزور، الطبعة الثالثة، بیروت: دار الکتب العلمیة. - الزرکشی، محمد (1957 م)، البرهان فی علوم القرآن، القاهرة: دار إحیاء الکتب العربیة، مصر. - الزمخشری، أبوالقاسم جارالله محمودبنعمر (1430)، تفسیرالکشاف عن حقائق التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، الطبعة الثالثة، بیروت: دار المعارف. - السیوطی، جلال الدین عبدالرحمن (بیتا)، الإتقان فی علوم القرآن، المملکة العربیة السعودیة، مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشریف. - طبل، حسن (1418)، اسلوب الإلتفات فی البلاغة القرآنیة، القاهرة: دار الفکر العربی. - العلوی، یحییبنحمزه (1914 م)، الطراز المتضمن لأسرار البلاغة و علوم حقائق الإعجاز، باهتمام سید بن علی المرصفی، القاهرة: مطبعة المقتطف. - فوّال عکاوی، إنعام (2006 م)، المعجم المفصل فی علوم البلاغة، البدیع والبیان و المعانی، الطبعة الثالثة، بیروت: دار الکتب العلمیة. - مکارم شیرازی، ناصر (1387)، پیام امام، قم: انتشارات امام علی بن أبی طالب(ع). - تامر سلوم، یوسفسلوم (1416)، "ظاهرة الإلتفات فی کشاف الزمخشری"، مجله مجمع اللغة العربیة دمشق، المجلد الحادی و السبعون، العدد 2. - تسلیمی، علی؛ آینده، مینا و هادوی، محدثه (1390)، "رویکرد فرمالیستی بر شعر غراب ضیاء موحد"، مجله مطالعات زبانی بلاغی، شماره 3. - حرّی، ابوالفضل ( 1387)، "أحسن القصص: رویکرد روایت شناختی به قصص قرآنی"، مجله نقد ادبی، شماره 2. - حسنزاده، میرعلی و غلامحسینزاده، عبدالله (1377)، "کاربرد برخی از شگردهای زبانی(آشناییزدایی و برجسته سازی) در آثار فارسی احمد غزالی"، مجله مدرس علوم انسانی، شماره 9. - خائفی، عباس و نورپیشه، محسن (1383)، "آشناییزدایی در اشعار یدالله رؤیایی"، مجله پژوهشهای ادبی، شماره 5. - رادمرد، عبدالله و رحمانی، هما (1392)، "روند تاریخی و بازنگری معنایی التفات بلاغی"، مجله فنون ادبی، شماره 8. - رحمانی، هما و رادمرد، عبدالله (1391)، "بازنگری معنایی در التفات بلاغی، و اقسام و کارکردهای آن"، مجله جستارهای ادبی، شماره 176. - رشید فالح، جلیل (1404)، "فن الإلتفات فی مباحث البلاغیین"، مجلة آداب المستنصریة، العدد 9. - رضایی هفتادر، غلامعباس و دیگران (1392)، "آشناییزدایی و نقش آن در خلق شعر"، مجله ادب عربی، سال پنجم، شماره 2. - سرکی، نادره و سجودی، فرزان (1393)، "گونهشناسی صنعت التفات در قرآن مجید با توجه به مؤلفههای گفته پردازی"، مجله جستارهای زبانی، شماره 17. - سعدونزاده، جواد (1389)، "فن الإلتفات فی القرآن الکریم"، مجله ادب عربی، شماره 2، دانشگاه شهید چمران. - صدقی، حامد و دیگران (1391)، "رابطه علم معانی با سبکشناسی"، مجله لسان مبین، شماره 8. - عبدالحلیم، م. س و حرّی، ابوالفضل (1383)، "خاستگاه هنر در دین: صنعت التفات در قرآن"، مجله زیبا شناخت، شماره 10. - فتوحی، محمود (1387)، "ارزش ادبی ابهام از دو معنایی تا چند لایگی معنا"، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، سال16، شماره 62. - صالح، گلریز (1389)،"قاعده کاهی در نثر گلشیری"، مجله زبان شناخت، سال اول، شماره اول. - لطفی گودرزی، فاطمه و بنت الحاج، فابیه (1435)،"تحلیل دلالة الإلتفات فی صیغ الضمائر فی أشعار محمود درویش المختارة"، مجله بحوث فی اللغة العربیة و آدابها، شماره 9. - محمد برکات، ابوعلی (1363 هـ ق)، "أسلوب الإلتفات بین التراث و المعاصرة"، مجلة المورد، العدد 47، کلیة الآداب الجامعة الإردنیة. - مدرسی، فاطمه و احمدوند، حسن (1384)، "آشناییزدایی و هنجارگریزی در اشعار نیمایی اخوان ثالث"، مجله علامه، شماره 6. - نصیری، فاطمه (1391)، "التفات و انسجام در قرآن مجید برمبنای تحلیل گفتمان"، دسترسپذیر در miracleofQuran.org/- ، 15/5/94. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,989 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,772 |