
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,291,028 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,407 |
اطلس گویشی و اندازهگیری فاصلههای گویشی در استان یزد | ||
پژوهش های زبان شناسی تطبیقی | ||
مقاله 4، دوره 5، شماره 10، آبان 1394، صفحه 57-74 اصل مقاله (1.53 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
آتوسا رستم بیک تفرشی* | ||
استادیار پژوهشکدۀ زبانشناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
چکیده | ||
هدف از پژوهش حاضر، ارائۀ اطلس زبانی نمادی- مکانی برای استان یزد (15 جایگاه در 8 شهرستان)، و محاسبۀ فاصلههای گویشی و میزان شباهت و تفاوتهای گویشی بر مبنای اصول گویشسنجی است. این پژوهش از نوع توصیفی–تحلیلی است. ابزار پژوهش پرسشنامهای است متشکل از حدود 150 واژه و عبارت و 44 جملۀ پایه. گردآوری دادهها به شیوۀ میدانی از مجموع 15جایگاه در هشت شهرستانابرکوه اردکان، بافق، بهاباد، تفت، صدوق، مهریز و میبد انجام شده است. انتخاب جایگاههای موردبررسی به روش خوشهای-تصادفی بوده است. چهار مقولۀ کلی تحت عناوین واژههای مربوط به پدیدههای «طبیعت» (10 واژه)، واژههای مربوط به «زمان»، «واژههای خویشاوندی» و «اسامی حیوانات» (هر یک 5 واژه) به روش تصادفی برای نمایش بر روی اطلس و انجام محاسبات انتخاب شدند. پس از بررسی تنوع واژگانی در هر جایگاه برای هر مقولۀ واژگانی، اطلسهای گویشی به روش نمادی- مکانی ارائه شده است و نتایج بررسی فراوانی گونههای تلفظی و فاصلۀ گویشی جایگاههای مختلف در قالب نمودار و دندروگرام به تصویر در آمده است. بیشترین میزان شباهت واژگانی-آوایی بین دو شهرستان بهاباد و بافق (جایگاههای 5، 6، 7 و 8) و برابر با 76 درصد است. تنوع واژگانی در مقولۀ واژههای مربوط به زمان بیشترین حد (برابر با 44 درصد) و در مقولۀ اسامی حیوانات کمترین حد ( برابر با 12 درصد) است. | ||
کلیدواژهها | ||
اطلس گویشی؛ گویشسنجی؛ فاصلۀ گویشی؛ تنوع واژگانی؛ استان یزد | ||
موضوعات | ||
زبان شناسی تطبیقی | ||
مراجع | ||
- آذری حمیدیان، شادی (1382)، طرح ملی گویششناسی (استانهای گیلان و مازنداران)، پایاننامه کارشناسی ارشد رشتۀ زبانشناسی، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی. - آقاگلزاده، فردوس. (1390)، الگویی برای گردآوری دادههای گویشی تنوعات لهجهای و تهیه نقشه زبانشناسی (اطلس زبانی) ایران، مجموعۀ مقالات نخستین همایش بین المللی گویش های مناطق کویری ایران (جلد اول)، سمنان: دانشگاه سمنان. صص 1- 17. - اسدپور، هیوا (1390)، اطلس زبانی رایانهای استان آذربایجان غربی: رویکردی ردهشناختی ادراکی در زبانشناسی جغرافیایی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد رشته زبانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ، تهران. - اسدپور، هیوا (1391)، «بررسی گونههای زبانی در استان آذربایجان غربی با روش فاصلهسنجی گویشی»، ویژهنامه فرهنگستان (زبانها و گویشهای ایرانی)، دورۀ جدید بهار و تابستان شماره 1، 173-202. - الیاسی، محمود (1369)، بررسی گسترش جغرافیایی و ترسیم اطلس زبانی 100 صورت زبانی در حد فاصل شهرهای تربت جام و مشهد، پایاننامه کارشناسی ارشد زبانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد. - بانک اطلاعات تقسیمات کشوری، پرتال جامع وزارت کشور: - بصیرت، وحید و علیرضا قلی فامیان (1390)، «به سوی طراحی اطلس زبانی گویش گیلکی»، ادبپژوهشی، شمارۀ 17، صص 165-183. - پرمون، یدالله (1386)، طرح ملی اطلس زبانی ایران: کتابچة جامع تدوین اطلس (مستندسازی، پایگاه دادهها، نقشه). تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، پژوهشکده زبان و گویش. - پرمون، یدالله و زهره زارعی (1385)، اطلس زبانی ایران: مبانی و روششناسی: گزارش اطلس زبانی اصفهان، اصفهان: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان. - پورریاحی، مسعود (1374)، کتاب شناسایی گویشهای ایران (جلد سوم)، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور. - جهانگیری، نادر (1352)، بررسی تعداد، توزیع و گسترش گویشهای رایج در استان مازندران هدف تهیۀ اطلسی از گویشهای رایج، پایاننامه کارشناسی ارشد زبانشناسی دانشگاه تهران. - خادمی، شیرین (1382)، طرح ملی گویششناسی (کردستان و کرمانشاه)، پایاننامه کارشناسی ارشد رشتۀ زبانشناسی، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی. - خانجانی، ژیلا (1382)، طرح ملی گویششناسی (استانهای فارس و هرمزگان)، پایاننامه کارشناسی ارشد رشتۀ زبانشناسی، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی. - دورقمری، حمیرا (1382)، طرح ملی گویششناسی (استانهای تهران و خراسان)، پایاننامه کارشناسی ارشد رشتۀ زبانشناسی، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی. - دیهیم، گیتی (1388)، اطلس گویششناختی قصران داخل. تهران: انتشارات سروش با همکاری دفتر پژوهشهای فرهنگی. - رستمبیک تفرشی، آتوسا (1382)، طرح ملی گویششناسی (استانهای یزد و همدان)، پایاننامه کارشناسی ارشد رشتۀ زبانشناسی، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی. - زارعی، زهرا (1391)، طرح ملی گویششناسی (شهرستان نیشابور)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ زبانشناسی، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی. - مقدم، صفیه (1386)، طرح ملی گویششناسی (گویشهای استانهای کرمان و اصفهان)، پایاننامه کارشناسی ارشد رشتۀ زبانشناسی همگانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - ملایی قاسم، مسعود (1374)، بررسی گسترش جغرافیایی و ترسیم اطلس زبانی بخش پشتآب سیستان، پایاننامه کارشناسی ارشد زبانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد. - Anderwald, L.; Szmrecsanyi, B. (2009), Corpus linguistics and dialectology. In: Lüdeling, A.; Kytö, M. (Ed.). Corpus Linguistics. An International Handbook. HandbücherzurSprache und Kommunikationswissenschaft/ Handbooks of Linguistics and Communication Science. Berlin /New York: Mouton de Gruyter.
- Bisang, W. (2004), Dialectology and typology-An integrative perspective. Trends In Linguistics Studies And Monographs, 153, 11-46.
- Blancquaert, E., &Pée, W. (1930), Reeks Nederlandse dialect-atlassen. deSikkel.
- Chambers, J. K.&Trudgill, Peter (2004), Dialectology (2nd edition), Cambridge :Cambridge University Press.
- Dryer, M. S., Gil, D., Comrie, B., Jung, H., & Schmidt, C. (2005), The world atlas of language structures. Oxford: Oxford University Press.
- Gilliéron, J., &Roques, M. (1912), Études de géographie linguistiqued'aprèsl' Atlaslinguistique de la France. H. Champion.
- Goebl, H.; Schiltz, G.(1997), A dialectometrical compilation of CLAE 1 and CLAE 2: Isoglosses and dialect integration. In: Viereck, W.; Ramisch, H. (Ed.). Computer developed linguistic atlas of England (CLAE), Tübingen: Max Niemeyer Verlag, v. 2.
- Jochnowitz, G. (1973), Dialect Boundaries and the Question of Franco-provençal. Mouton.
- Labov, W., Ash, S., & Boberg, C. (2005), The atlas of North American English: Phonetics, phonology and sound change. Walter de Gruyter.
- Orton, H., Sanderson, S., & Widdowson, J. (Eds.). (2013), The linguistic atlas of England. Routledge.
- Schmidt, J. E., Herrgen, J., Giessler, T., Lameli, A., Lenz, A., Müller, K. H., ...&zu Berlin–Preußischer, S. (2001), Digitaler Wenker-Atlas. URL:http://www. diwa. info)–Zugriff am, 10(05), 2006.
- Séguy, J. (1973), La dialectométriedansl'Atlaslinguistique de la Gascogne. Société de linguistiqueromane.
- Swadesh, Morris. (1950), Salish internal relationships, International Journal of American Linguistics, 16, 157–167.
- Swadesh, Morris. (1952), Lexicostatistic dating of prehistoric ethnic contacts. Proceedings American Philosophical Society, 96, 452–463.
- Swadesh, Morris. (1955), Towards greater accuracy in lexicostatistic dating. International Journal of American Linguistics, 21, 121–137
- Szmrecsanyi, B. (2012), Geography is overrated. In: HANSEN, S.; SCHWARZ, C.; STOECKLE, P.; STRECK, T. (Ed.). Dialectological and folk dialectological concepts of space. Berlin, New York: Walter de Gruyter.
- Veith, W H(2006), Dialect Atlases, In Encyclopedia of Language and Linguistics. Keith Brown (ed.). Vol. 3. 517-528.
- Veith, W. H., & Putschke, W. (1989), Sprachatlanten des Deutschen. Laufende Projekte. Tübingen. (= Studienzum Kleinen Deutschen Sprachatlas 2).
- Veith, W. H., & Putschke, W. (Eds.). (1987), Kleiner Deutscher Sprachatlas: Konsonantismus. Frikative, Sonanten und Zusatzkonsonanten. Niemeyer.
- Wenker, G. (1881), Sprach-Atlas von Nord-und Mitteldeutschland. Trübner.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,657 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,357 |