
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,291,059 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,422 |
جلوه هایی از ایجاز حذف در خطبه های نهج البلاغه | ||
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
مقاله 7، دوره 3، شماره 9، خرداد 1394، صفحه 137-155 اصل مقاله (570.57 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
غلامعباس رضایی هفتادری1؛ حسین الیاسی* 2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
نهج البلاغه طراز فصاحت و پیرایه ی بلاغت، آبشخور آشنایی زدایی های ادبی و سرچشمه معانی والای انسانی است.امیرالمومنین به منظور رعایت بلاغت در سخن خویش، از شگردهای مختلف بلاغی ازجمله ایجاز حذف خواه در حرف وخواه در کلمه و جمله، بهره برده است. ایجازحذف که ابن جنی آن را شجاعت عرب نامیده، در کلام امام (ع) بسبب تفخیم وتهویل مقام ،افاده شمول معنایی، دفع توهم خلاف مقصود از مخاطب، ایجاد یک نوع طنین خاص در کلام،تشویق و تنبه واغراض دیگر صورت می پذیرد. حذف هایی که در نهج البلاغه رخ داده نه تنها کوچکترین خللی در بیان مفهوم و معنا ایجاد نمی کند، بلکه با ایجاد قالبی مناسب، معنا را به بهترین شکل و با ظرافتی خاص به مخاطب می رساند، به گونه ای که اگر محذوف ذکر می شد، زیبایی معنای مورد نظر از میان می رفت. این جستار به روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده است و نگارندگان در صددند تا بابررسی برخی مواضع حذف در کلام امام علی(ع) و ذکراغراض بلاغی آن،هنر امام علی(ع) را در بکار گیری این صنعت به عنوان گوشه ای از شاخصار تنومند صنعت های هنری بکارگرفته شده در کتاب ارزشمند نهج البلاغه، روشن سازند. | ||
کلیدواژهها | ||
ایجاز؛ حذف؛ بلاغت؛ نهج البلاغه؛ خطبه ها | ||
مراجع | ||
- قرآن کریم - ابنأبیالحدید، عزالدین (1963)، شرح نهجالبلاغه، بیروت:مکتبةالحیا، چاپ 1. - ابنالأثیر، ضیاءالدین (1994 هـ)، المثل السائر، مصر: دارالنهضة. - ابنجنی، عثمان (بیتا)، الخصائص، بیروت: دارالهدی. - ابنمنظور، جمالالدین محمدابنمکرم (بیتا)، لسان العرب، بیروت: دارالصادر. - أبوشادی، عبدالسلام (1991 هـ.ق)، الحذف البلاغی فی القرآن، القاهرة: مکتبة الساعی. - باقرحسینی جعفر (1427 هـ.ق)، اسالیب المعانی فی القرآن، قم: بوستان کتاب. - بحتری، ولیدبنعبدالله (1300 هـ.ق)، دیوان، بیروت: دار صادر - التفتازانی، سعدالدین (1411هـ.ق)، مختصرالمعانی، قم: دارالفکر. - الجاحظ، أبیعثمانعمربن بحر (1990 هـ.ق)، البیان و التبین، بیروت: دارالجیل. - الجرجانی، عبدالقاهر (1987)، دلائل الإعجاز، بیروت:دارالمعرفة. - الجرجانی، عبدالقاهر (1384)، دلائل الاعجاز (ترجمه سیدمحمد رادمنش)، تهران: شاهنامهپژوهی. - خفاجی، أبیمحمدعبدالله (1953)، سرالفصاحة، تحقیق عبدالمتعال صعیدی، مکتبة محمدعلی صبیح. - داد، سیما (1387)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید. - الرمانی (1948 هـ.ق)، ثلاث رسائل فی مجاز القرآن، مصر: دارالمعارف. - زرکشی (1408 هـ.ق)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دارالتراث. - سیدقطب، محمد (1359)، آفرینش هنری در قرآن،ترجمه محمدمهدی فولادوند،تهران: بنیاد قرآن. - سیوطی، عبدالرحمن (1408)، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: المکتبة العصویة. - شهبازی،محمود (1392)، کارکردهای زیباشناختی ایجاز حذف در قرآن کریم، کاوشی در پژوهشهای زیباشناختی قرآن کریم، شماره 3. - شیروانی، علی (1383)، ترجمه نهجالبلاغه، قم: دارالعلم. - طوسی،محمدبنحسین (بیتا)، التبیان فی تفسیر قرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی. - عباسزاده، حمید (1390)، کارکردهای زیباشناختی حذف حرف جر در قران کریم، آموزههای قرآنی، شماره 13. - عبده، شیخ محمد (بیتا)، شرح نهجالبلاغه، بیروت: دارالمعرفة. - عسگری، أبوهلال (بیتا)، الصناعتین، تحقیق دکتر مفید، بیروت: دارالمعرفة. - عطیه، مختار (1416)، الایجاز فی کلام العرب و نص الاعجاز، اسکندریة، دارالمعرفة. - قدامة بن جعفر، ابوالفرج (بیتا)، نقد الشعر، بیروت، دارالکتب العربیة. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,557 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,843 |